فهرست

                                                                    DELPHI -1

C++ -2

C# -3

BASIC -4

FORTRAN -5

VISUAL BASIC -6

                     DELPHI  -1

 

دِلفی (Delphi) یا به تعبیری ویژوآل پاسکال – یک زبان برنامه‌نویسی است و بستری برای توسعهٔ نرم‌افزار که شرکت بورلند آن را تولید کرده است. این زبان، در بدو انتشار خود در سال ۱۹۹۵، به عنوان یکی از نخستین ابزارهایی مطرح شد که از توسعهٔ نرم‌افزار بر مبنای متدولوژی  RAD((Rapid Application Developmentپشتیبانی می‌کردند؛ یعنی تولید و توسعهٔ سریع برنامه‌های کاربردی این نرم افزار بر مبنای پاسکال شی‌گرا بوده و از این زبان مشتق شده است. البته بورلند نسخه‌ای از دلفی و سی‌پلاس‌پلاس‌بیلدر را برای لینوکس به نام کایلیکس (Kylix) ارائه کرد که مورد استقبال توسعه دهندگان نرم‌افزارهای لینوکس قرار نگرفت. نرم‌افزارهای دلفی در ابتدا به صورت مستقیم از کتابخانه‌های ویندوز و کتابخانهٔ مخصوص خود به نام VCL استفاده می‌کرد، اما پس از نسخه ۶ دلفی، امکانات استفاده از دات‌نت هم به آن اضافه شد. در حال حاضر می‌توان دلفی را یکی از رایج‌ترین زبان‌های ممکن در ایران دانست.زبانِ دلفی که پیشتر بنام پاسکال شیءگرا (Object-Pascal) خوانده می‌شد و برای طراحی نرم‌افزاهای تحت ویندوز به کار می‌رفت، امروزه چنان توسعه یافته است که برای تولید نرم‌افزارهای تحت سیستم‌عاملِ لینوکس و دات‌نت نیز به کار می‌آید. بیشترین کاربرد دلفی در طراحی برنامه‌های رومیزی و پایگاه دا‌ده‌ها‌ است، اما به عنوان یک ابزارِ «چند- منظوره»، برای طراحی انواع گوناگونی از پروژه‌های نرم‌افزاری نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دلفی 2006

شرکت بورلند در سال ۲۰۰۶ نرم‌افزار جدید خود را با ویژگیهای جدید به بازار ارائه کرد. این برنامه جدید امکان برنامه نویسی با دلفی و سی پلاس پلاس و همچنین سی‌شارپ را بطور هم‌زمان ارائه می‌دهد. بدین ترتیب برنامه نویسانی که با ابزارهای مختلفی کار می‌کنند براحتی می‌توانند در این محیط جدید برنامه نویسی کنند. ویژگی مهم این نگارش نسبت به نگارش ۲۰۰۵ بحث مدیریت حافظه است. در نگارش ۲۰۰۵ ضعفهائی در این زمینه وجود داشت که در این نسخه حل شده است. شرکت بورلند افتخار دارد که به عنوان اولین شرکت تولید کننده IDE زبانهای برنامه نویسی مانند دلفی و سی شارپ بیلدر و جی بیلدر(مخصوص زبان جاوا) و .... از تکنولوژی دات نت در محصولات خود استفاده کرده است.

دلفی 2007

در اواخر سال 2006 شرکت بورلند يك شركت تابع با نام CodeGear را تاسيس كرد تا اين شركت بتواند تمام انرژی خود را صرف محيط های برنامه‌نويسی مشهور خود يعنی دلفی و ++C بيلدر و... كند. بن اسميت نام اولين مدير CodeGear بود. شركت بورلند نيز فعاليتهای خود را در زمينه Application Lifecycle Management ادامه می‌دهد. اولين محصول اين شركت، CodeGear Delphi 2007 هست كه بسياری از نقائص موجود در دلفی 2006 از جمله سرعت پائين آن در اين محصول برطرف شده است و بعد از دلفی 7 می‌توان از آن به عنوان محصولی مطمئن و قابل استفاده نام برد، هر چند كه دلفی 2006 هم محصولی كارامد هست. از ديگر محصولات CodeGear می‌توان به Delphi 2007 For PHP اشاره كرد كه تحول شگرفی در رابطه با استفاده از تکنولوژی Ajax در دلفی است.

                            C++  -2

زبان برنامه‌نویسی ++C (تلفظ می شود: سی پلاس پلاس) یک زبان برنامه‌نویسی کامپیوتری عمومی با قابلیت‌های سطح بالا و سطح پایین می‌باشد. این زبان دارای قابلیت‌های کنترل نوع ایستا، نوشتار آزاد، چندمدلی، معمولا زبان ترجمه شده با پشتیبانی از برنامه‌نویسی ساخت‌یافته، برنامه‌نویسی شی‌گرا، برنامه نویسی جنریک است.

زبان ++c یک زبان سطح میانی در نظر گرفته می‌شود. این زبان دارای قابلیت زبان‌های سطح بالا و پایین بصورت همزمان است.

زبان ++C توسط بی‌یارنه استراس‌تروپ دانمارکی در سال ۱۹۷۹ در آزمایشگاه های بل (Bell Labs) و بر مبنای زبان  C  ساخته شد و آن را "C با کلاس" نام‌گزاری نمودند. در سال ۱۹۸۳ به ++c تغییر نام داد. توسعه با اضافه نمودن کلاس‌ها و ویژگی‌های دیگری مانند توابع مجازی، سربارگزاری عملگرها، وراثت چندگانه، قالب توابع، و پردازش استثنا انجام شد. این زبان برنامه‌نویسی در سال ۱۹۹۸ تحت نام ISO/IEC 14882:1998 استاندارد شد. نسخه فعلی استاندارد این زبان ISO/IEC 14882:2003 است. نسخه جدیدی از استاندارد (که به صورت غیررسمی C++0x نامیده می‌شود) در دست تهیه است.

تاریخچه زبان

استراس‌تروپ کار بر روی زبان «c با کلاس» را در سال ۱۹۷۹ آغاز کرد.ایده ساخت این زبان جدید در زمان کار بر روی تز دکترای خود به ذهن استراس‌تروپ خطور نمود. او متوجه شد که سیمولا دارای ویژگی‌های مناسب برای ساخت برنامه‌های بسیار بزرگ است اما برای استفاده عملی بسیار کند است اما BCPL با وجود سرعت بسیار زیاد برای ساخت برنامه‌های بزرگ بسیار سطح پایین است. زمانی که استراس‌تروپ کار خود را در آزمایشگاه های بل (Bell Labs) آغاز نمود با مشکل تحلیل هسته unix با توجه به محاسبات توزیع شده روبرو شده بود. با یادآوری تجربیات خود در دوران دکترا، او زبان C را با استفاده از ویژگی‌های سیمولا گسترش داد. C به این دلیل انتخاب شد که C یک زبان عمومی، سریع، قابل حمل، و بصورت گسترده در حال استفاده بود. علاوه بر C و سیمولا زبان‌های دیگری مانند ALGOL 68، ADA، CLU، ML نیز بر ساختار این زبان جدید اثر گذاشت. در ابتداویژگی‌های کلاس، کلاس‌های مشتق شده، کنترل نوع قوی، توابع درون خطی، و آرگومان پیش‌فرض از طریق Cfront به C اضافه شد. اولین نسخه تجاری در سال ۱۹۸۵ ارائه شد.در سال ۱۹۸۳ نام زبان از «C با کلاس» به ++C تغییر یافت. ویژگی‌های دیگر شامل توابع مجازی، سربارگزاری عملگر و نام تابع، ارجاعات، ثوابت، کنترل حافظه توسط کاربر بصورت آزاد، کنترل نوع بهتر، و توضیحات یک خطی به صورت BCPL با استفاده از «//» نیز به آن اضافه شد. در سال ۱۹۸۵ اولین نسخه زبان برنامه‌نویسی ++C انتشار یافت و مرجع مهمی برای این زبان فراهم شد در حالی که هیچ استاندارد رسمی وجود نداشت. در سال ۱۹۸۹ ویرایش 2.0 از زبان ++C ارائه شد. ویژگی‌های جدیدی مانند ارث‌بری چندگانه، کلاس‌های انتزاعی، اعضای ایستای توایع، اعضای ثابت تابع، و اعضای حفاظت شده به آن اضافه شد. در سال ۱۹۹۰ «راهنمای مرجع ++C » منتشر شد. این کار بنیان استانداردهای بعدی شد. آخرین ویژگی‌های اضافه شده شامل موارد زیر بودند: قالب توابع، استثناها، فضاهای نام، تبدیلات جدید، و یک نوع داده منطقی.در حین تکامل ++C کتابخانه استاندارد نیز بوجود آمد. اولین نسخه کتاب استاندارد شامل کتابخانه جریانات I/O بود که جایگزین printf و scanf شد. در ادامه مهم‌ترین ویژگی اضافه شده Standard Template Library بوده است.

استاندارد زبان

بعد از سال‌ها کار کمیته مشترک ANSI–ISO در سال ۱۹۹۸ ++C را استاندارد نمودند (ISO/IEC 14882:1998). به مدت چند سال پس از انتشار استاندارد این کمیته گزارشات معایب را مورد بررسی قرار داده نسخه اصلاح شده استاندارد ++C منتشر شد. در سال ۲۰۰۵ گزارشی فنی بنام «گزارش فنی کتابخانه ۱» (که معمولا بصورت اختصار TR1 خوانده می‌شود) انتشار یافت. با وجود این که گزارش بخشی رسمی از استاندارد نیست ولی بخش‌هایی را به آن اضافه نموده که انتظار می‌رود در نسخه‌های بعدی استاندارد در نظر گرفته شود. پشتیبانی از این گزارش در حال افزایش بین تمام کامپایلرهای فعلی است.در حالی که ++C به هیچ موسسه‌ای وابسته نیست این مستندات بصورت آزادانه در دسترس نیستند.

نام ++C

این نام منسوب به ریک ماسکیتی (اواسط ۱۹۸۳) است و برای اولین بار در دسامبر سال ۱۹۸۳ به کار برده شد. در طول مدت تحقیق این زبان بنام «C جدید» و بعدها «C با کلاس» خوانده شد. در علوم کامپیوتر هنوز هم ++C به عنوان ابرساختار C شناخته می‌شود. آخرین نام از عملگر ++ در زبان C (که برای افزایش مقدار متغیر به اندازه یک واحد بکار می‌رود) و یک عرف معمول برای نشان دادن افزایش قابلیت‌ها توسط + ناشی گشته است. با توجه به نقل قولی از استراس‌تروپ: «این نام ویژگی‌ها تکاملی زبان در C را نشان می‌دهد.» +C نام زبانی غیرمرتبط به این زبان است.استراس‌تروپ مبدا این نام را در فصل اول کتاب خود «زبان برنامه‌نویسی ++C» اشاره می‌نماید که معنی دیگر ++C را می‌توان در ضمائم کتاب جرج ارول بنام ۱۹۸۴ یافت. در سه قسمت از زبان تخیلی Newspeak «کلمات C» برای اشاره به لغات فنی و حرفه‌ای بکار می‌رود. «دو علامت +» برای ایجاد صفات عالی از صفات Newspeak به کار می‌رفت بنابراین ++C به معنای زبانی با بیشترین شباهت به C است.وقتی که به صورت خصوصی از ریک ماسکیتی در مورد این اسم سوال شد او در جواب گفت که این اسم بصورت خودمانی در بین آنها به کار می‌رفته است و تصور نمی‌کردند که این نام بصورت نام رسمی این زبان درآید.

توسعه آینده

++C همچنان در حال تکامل است تا نیازهای آینده را پاسخگو باشد. نسخه جدید استاندارد ++C در حال بررسی است و تحت عنوان C++0x است که انتظار می‌رود در سال ۲۰۱۰ منتشر گردد. تغییرات کنونی نشان می‌دهد که که همچنان به صورت چندمدلی ++C تاکید می‌گردد. توسعه‌های مهم پشتیبانی از چندرشته‌ای و مفاهیمی برای راحت نمودن کار با قالب‌هاست. اضافه نمودن ویژگی جمع‌آوری زباله به آن به شدت مورد بحث است. Boost.org گروهی برای بیشترین استفاده از ویژگی‌های فعلی ++C می‌باشد. آنها ویژگی‌های تابعی و فرابرنامه‌نویسی آن را گسترش می‌دهند و در مورد ++C به کمیته استاندارد نصیحت‌هایی نموده است که کدام ویژگی‌ها خوب عمل نمی‌کنند و کدام‌ها نساز به توسعه دارند.

فلسفه

در کتاب «طراحی و تکامل ++C» بی‌یارنه استراستروپ قوانین مورد استفاده در طراحی ++C را بیان می‌نماید. دانستن این قوانین به فهمیدن نحوه عملکرد ++C و چرایی آن کمک می‌کند. جزئیات بیشتر در کتاب قابل دسترسی است:++C طراحی شده است تا یک زبان عمومی با کنترل نوع ایستا و همانند C قابل حمل و پربازده باشد.++C طراحی شده است تا مستقیما و بصورت جامع از چندین شیوه برنامه‌نویسی (برنامه‌نویسی ساخت‌یافته، برنامه‌نویسی شی‌گرا، انتزاع داده، و برنامه‌نویسی جنریک)

++C طراحی شده است تا به برنامه‌نویس امکان انتخاب دهد حتی اگر این انتخاب اشتباه باشد.

++C طراحی شده است تا حداکثر تطابق با C وجود داشته باشد و یک انتقال راحت از C را ممکن سازد.

++C از بکاربردن ویژگی‌های خاص که مانع از عمومی شدن است خودداری می‌نماید.

++C از ویژگی‌هایی که بکار برده نمی‌شوند استفاده نمی‌کند.

++C طراحی شده است تا بدون یک محیط پیچیده عمل نماید.

کتابخانه استاندارد

در سال ۱۹۹۸ استاندارد ++C شامل دو بخش هسته زبان و کتابخانه استاندارد ++C است. این کتابخانه شامل بیشتر بخش‌های STL و کتابخانه استاندارد C است. بیشتر کتابخانه‌های ++C در استاندارد وجود ندارند و یا استفاده از تعریف قابلیت پیوند کتابخانه‌ها را می‌توان در زبان‌هایی مانند فرترن، C، پاسکال، بیسیک نوشته شوند. البته با توجه به ویژگی‌های کامپایلر مشخص خواهد شد که کدام زبان را می‌توان استفاده نمود.

کتابخانه استاندارد ++C شامل کتابخانه استاندارد C با یک سری تغییرات برای بهبود عملکرد است. بخش بزرگ بعدی این کتابخانه STL است. STL شامل ابزار بسیار قدرتمندی مانند نگه‌دارنده‌ها (مانند vector و list)، تکرارکننده‌ها (اشاره‌گرهای عمومی شده) برای شبیه‌سازی دسترسی مانند آرایه الگوریتم‌هایی برای جستجو و مرتب‌سازی در آنها وجود دارند. نقشه‌ها (نقشه‌های چندگانه) (آرایه شرکت‌پذیر) و مجموعه‌ها (مجموعه‌های چندگانه) واسط‌های عمومی فراهم می‌سازند. در نتیجه با استفاده از قالب تابع، الگوریتم‌های جنریک با هر نگه‌دارنده و دارای تکرارکننده عمل نماید. همانند C ویژگی‌های کتابخانه را می‌توان با استفاده از شبه دستور include# شامل یک سرآیند استاندارد اضافه نمود. c دارای ۶۹ کتابخانه استاندارد است که ۱۹ تا از آنها نامناسب تشخیص داده شده‌اند.استفاده از کتابخانه استاندارد - مانند std::vector یا std::string به جای آرایه‌های C- موجب ایجاد برنامه‌های مطمئن‌تر شده است.STL در آغاز محصولی جداگانه از HP و سپس SGL پیش از ادغام در کتابخانه استاندارد ++C بوده است. استاندارد عبارت STL را بکار نمی‌برد بلکه آن را بخشی از کتابخانه می‌داند اما مردم هنوز هم آن را برای جداسازی بخش‌های مختلف کتابخانه با این نام بکار می‌برند.(جریان‌های ورودی/خروجی، جهانی‌سازی، تشخیص، زیرمجموعه کتابخانه C)

بیشتر کامپایلرها کتابخانه استاندارد و STL را پیاده‌سازی می‌نماید. پیاده‌سازی‌های مستقلی نیز همانند STLport نیر وجود دارند. پروژه‌های دیگر نیز پیاده‌سازی‌های خود را از STL با توجه به اهداف خود بوجود می‌آورند.

ویژگی‌های معرفی شده در ++C

در مقایسه با C زبان ++C ویژگی‌های جدیدی را معرفی نموده است مانند تعریف متغیر به عنوان عبارت، تغییر نوع‌های همانند تابع، new/delete، نوع داده bool، توابع درون‌خطی، آرگومان پیشفرض، گرانبارسازی عملگر و تابع، فضای نام و عملگر تعیین حوزه ::، کلاس‌ها (شامل تمام ویژگی‌های مربوط به کلاس‌ها همانند وراثت، اعضای تابع، توابع مجازی، کلاس‌های انتزاعی، و سازنده‌ها)، قالب‌ها، پردازش استثنا، کنترل نوع زمان اجرا، عملگرهای سربار شده ورودی (<<) و خروجی (>>).

برخلاف باور عموم ++C نوع داده ثابت را معرفی ننموده است. کلمه const کمی پیش از استفاده از این کلمه در ++C توسط زبان C بصورت رسمی بکار گرفته شد.در بعضی حالات ++C تعداد کنترل نوع بیشتری نسبت به زبان C انجام می‌دهد. (برای اطلاعات بیشتر بخش «ناهماهنگی با C» را در پایین ببینید)توضیحات با استفاده از // قبل از زبان C در زبان BCPL معرفی شده بود که مجددا در زبان ++C به کار گرفته شد.

بعضی ویژگی‌های ++C بعدا توسط C به کار گرفته شد مانند نحوه تعریف for، توضیحات به شکل ++C (با استفاده از //)، و کلمه inline با وجود اینکه تعریف این کلمه در C99 با تعریف آن در زبان ++C هماهنگی ندارد. همچنین در C99 ویژگی‌هایی معرفی شده است که در ++C وجود ندارند مانند ماکروهای قابل تغییر و استفااده بهتر از آرایه‌ها به عنوان آرگومان. بعضی کامپایلرها این ویژگی‌ها را پیاده نموده‌اند اما در بقیه این ویژگی‌ها موجب ناهماهنگی می‌گردد.

 

پیش پردازنده

++C بطور عمومی در سه فاز ترجمه می‌گردد: پیش‌پردازنده، ترجمه به کد object، پیوند (که دو مرحله آخر به عنوان عمل کامپایل شناخته می‌شود.) در اولین مرحله در پیش‌پردازنده، شبه‌دستورات پیش‌پردازنده تغییرات لغوی بر روی کد منبع ایجاد می‌نمایند و آن را به به مراحل دیگر تحویل می‌دهند.

شبه دستورات پیش‌پردازنده با استفاده از کاراکتر # قبل از هر گونه فضای خالی آغاز گشته و رشته‌هایی را در کد منبع با فایل یا رشته‌های دیگر با توجه به قوانین تعریف گشته توسط برنامه‌نویس جایگزین می‌نماید. این دستورات معمولا اعمال زیر را انجام می‌دهند: جایگزینی ماکروها، شمول فایل‌های دیگر (برخلاف ویژگی سطح بالاتر مانند شمول ماجول‌ها/پکیج‌ها/یونیت‌ها/کامپوننت‌ها)، کامپایل شرطی و/یا شمول شرطی. به عنوان مثال:                                                                                                                    #include <iostream >

که این دستور تمام سمبل‌ها در فایل سرایند کتابخانه استاندارد iostream را در فایل منبع وارد می‌سازد.

کاربرد معمول دیگر به عنوان ماکرو خوانده می‌شود:                                             #define MY_ASSERT(x) assert(x)

که کد (MY_ASSERT(x را با (assert(x در فایل منبع جایگزین می‌نماید. که این جایگزینی امکان کنترل استفاده از این تابع را در اختیار برنامه‌نویس قرار می‌دهد.استفاده از ماکروها در عمل چندان توصیه نمی‌گردد چرا که امکان کنترل نوع آرگومان‌ها را از بین برده در نتیجه ممکن است اشتباهاتی را وارد کد منبع نماید. طریقه دیگر برای انجام این کار استفاده از توابع درون‌خطی است.علاوه بر شبه‌دستورات معمول تعدادی شبه دستور برای کنترل جریان کامپایل وجود دارد که امکان شمول یا عدم‌شمول قطعه‌ای کد یا سایر ویژگی‌های کامپایل را در اختیار ما قرار می‌دهد.دستورات پیش‌پردازنده برای کاربردهای عددی نیز به کار می‌رود که هم‌اکنون استفاده از const به جای #define ترجیح داده می‌شود. این کار علاوه بر ایجاد کنترل نوع قوی مانع از گمراهی در فضاهای نام می‌گردد.هدف کمیته استانداردسازی از بین بردن پیش‌پردازنده است اما با توجه به خصوصیت مدولار ++C بعید به نظر می‌آید که این حذف امکان‌پذیر باشد.

قالب‌ها

قالب‌ها متفاوت با ماکروها هستند. در حالی که هر دوی این ویژگی‌های زمان کام پایل برای ایجاد کامپایل شرطی استفاده می‌شوند قالب‌ها محدود هب تغییرات لغوی و متنی نیستند. قالب‌ها با آگاهی از معنا و سیستم نوع در زبان استفاده شده و سایر ویژگی‌های زمان کامپایل می‌توانند از عملیات سطح بالا برای کنترل ترتیب اجرا براساس نوع پارامترها استفاده نمایند. ماکروها کنترل خود را بر کامپایل از طریق ویژگی‌های از پیش تعیین شهد انجام می‌دهند ولی قادر به ایجاد انواع جدید و کنترل نوع نیستند و فقط محدود به تغییرات متنی پیش از کامپایل هستند. به زبان دیگر ماکروها کنترل خود را با استفاده از نشانه‌های از پیش تعیین شده انجام می‌دهند اما همانند قالب‌ها نمی‌توانند نشانه‌ها را خود ایجاد نمایند. قالب‌ها ابزاری برای چندریختی ایستا و برنامه‌نویسی جنریک است. علاوه بر این قالب‌ها یک ویژگی تورینگ-کامل هستند که به این معناست که هر برنامه قابل محاسبه توسط کامپیوتر را می‌توان با استفاده از فرابرنامه‌نویسی قالب‌ها نوشت.بطور خلاصه استفاده از قالب‌ها به معنای نوشتن هر تابع یا کلاس باشتفاده از تمامی انواع ممکن است که در قالب آن را پیش از کامپایل معین نمی‌کنیم.

اشیا

سی++ چندین ویژگی شی‌گرا را زبان سی معرفی نمود معرفی کلاس چهار ویژگی که در زبان‌های شی‌گرا و بعضا غیر شی‌گرا حضور دارد یعنی انتزاع، بسته‌بندی، وراثت، و چندریختی را فراهم کرد. اشیا نمونه‌های ساخته شده از کلاس در زمان اجرا هستند. می‌توان کلاس را نمونه‌ای از قالب‌ها دانست که چندین مورد از آنها بوجود می‌آید.

بسته‌بندی

بسته‌بندی به معنای جمع‌آوری عملیات و داده در یک محل می‌باشد. سی++ بسته‌بندی را با ایجاد امکان تعریف هر کلاس به صورت public، private، protected پیاده‌سازی نموده است. اعضای private فقط توسط اعضای کلاس و یا کلاس‌ها دقیقا بیان شده (friend) قابل دسترسی هستند. اعضای protected توسط کلاس‌های ارث برده شده و اعضای کلاس و کلاس‌های friend قابل دسترسی هستند.در تعاریف شی‌گرا باید تنها توابعی بسته‌بندی گردند که باید از نحوه پیاده سازی این نوع بخصوص اطلاع داشته باشد. سی++ این ویژگی را با استفاده از توابع عضو و توابع دوست فراهم نموده اما قطعی نکرده است. در سی++ این امکان وجود دارد که تمام نوع را عمومی تعریف نمایند اما در صورتی که نیاز باشد فقط بخشی از آن عمومی گردد در نتیجه این زبان نه تنها شی‌گرا است از مدل‌های ضعیف‌تر همانند برنامه‌نویسی مدولار پشتیبانی می‌نماید.عموما توصیه بر این است که تمام اعضا به صورت خصوصی یا حفاظت شده تبدیل گردند و فقط توابعی که باید توسط دیگر کلاس‌ها به عنوان واسط استفاده شوند عمومی باقی بمانند.

وراثت

وراثت این امکان را ایجاد می‌کند که یک نوع ویژگی دیگر انواع را داشته باشد. وراثت از یک کلاس پایه می‌تواند عمومی، خصوصی یا حفاظت شده باشد. این تعیین سطح دستزسی مشخص می‌سازد آیا کلاس‌های نامربوط و یا مشتق شده می‌توانند به اعضای عمومی یا حفاظت شده کلاس پایه دسترسی داشته باشند. تنها وراثت عمومی به معنای وراثت به کار رفته بصورت عموم است. دو نوع دیگر وراثت به ندرت مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگر تعیین‌کننده سطح دسترسی حذف شود سطح دسترسی برای کلاس خصوصی و برای ساختمان به صورت عمومی تعریف می‌گردد. کلاس‌های پایه ممکن است یثورت مجازی تعریف شوند که به آن وراثت مجازی گویند. وراثت مجازی تضمین می‌کند که فقط یک نمونه از کلاس پایه وجود داشته باشد و مشکلاتی همانند مشکلات وراثت چندگانه بوجد نیاید.وراثت چندگانه یکی از ویژگی‌های مورد بحث در سی++ است. وراثت چندگانه امکان اشتقاق از چند کلاس پایه را فراهم می‌نماید که موجب بوجود آمدن گراف رابطه وراثت بسیار پیچیده است. به عنوان مثال «گربه پرنده» می‌تواند از کلاس «گربه» و کلاس «پستانداران پرنده» ارث برد. در زبان‌های دیگر مانند سی‌شارپ و جاوا به صورت دیگری ویژگی مشابه را پیاده‌سازی می‌نماید هر کلاس می‌تواند از چندین واسط اشتقاق یابد اما فقط یک کلاس پایه برای اشتقاق وجود دارد(واسط‌ها برخلاف کلاس پایه فقط تعریف هستند و هیچ‌گونه پیاده‌سازی را شامل نمی‌گردند).

چندریختی

امکان استفاده از یک واسط برای چندین پیاده‌سازی فراهم می‌نماید و اشیا در شرایط مختلف رفتار مختلفی از خود نشان می‌دهند.سی++ دو نوع چندریختی در اختیار برنامه‌نویس قرار می‌دهد: چندریختی زمان کامپایل و چندریختی زمان اجرا. چندریختی زمان کامپایل امکان تصمیم‌گیری‌های زمان اجرا را فراهم نمی‌سازد و چندریختی زمان اجرا اغلب موجب پایین آمدن بازدهی می‌گردد.

چندریختی ایستا

چندریختی ایستا شامل گرانبارسازی تابع، گرانبارسازی عملگر، آرگومان پیش‌فرض، و قالب کلاس‌ها و تابع است.

گرانبارسازی تابع

گرانبارسازی تابع امکان تعریف چندین تابع با نام یکسان اما با تعداد آرگومان‌های متفاوت را فراهم می‌سازد. این توابع از طریق تعداد پارامترها یا نوع رسمی آنها شناسایی می‌گردند. در نتیجه یک تابع ممکن است با توجه به موقعیت استفاده معنای مختلفی داشته باشد. نوع داده برگشتی برای تشخیص توابع از یکدیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

گرانبارسازی عملگر

بطور مشابه گرانبارسازی عملگر امکان استفاده از یک عملگر مشخص می‌شود که عملکرد متفاوتی با توجه به عملوندهای خود دارد. این عملگرهای گرانبار شده موجب فراخوانی تابع مشخصی متناسب با آن موقعیت می‌گردند. گرانبارسازی عملگر ترتیب اجرا یا تعداد عملوندهای یک عملگر را تغییر نمی‌دهد. عملگرهای . :: .* ? نمی‌توانند گرانبار شوند.

ساختار برنامه ها

ساختار برنامه ها در این زبان بدین صورت است که همانند زبان سی، هر برنامه بایستی یک تابع اصلی (main) به عنوان بدنه برنامه داشته باشد. هر برنامه معمولا از تعداد زیادی فایل تشکیل می شود که به هم الحاق می گردند (با دستور include) و به این فایل های الحاقی سرآیند (Header) می‌گوییم. فایل های الحاقی حاوی کد ها یا نسخه های اجرایی کلاس ها (مجموعه متغیر ها و توابع) می باشند که در بدنه اصلی برنامه از آنها استفاده می شود. معمولاً هر کلاس (که تعریف یک نوع داده ای با متد های مربوط به آن است) را در یک سرآیند می‌نویسند. هر سرآیند که معمولا تنها تعاریف (معرفی) کلاس را در خود دارد به همراه فایل های پیاده سازی به زبان ++C یا پیاده سازی های کامپایل شده (به صورت فایل اشیا مانند dll یا so یا ... ) می تواند به کار برده شود. به مجموعه های یکپارچه ای از کلاس های پیاده سازی شده (به صورت فایل های سرآیند با پیاده سازی های کد یا اشیای زبان ماشین) که برای برنامه نویسی به کار می روند، یک کتابخانه ++C گفته می شود و قدرت اصلی این زبان در امکان به کارگیری کتابخانه های آماده می باشد. کتابخانه های بزرگ ++C مانند STL، MFC، QT و ... مجموعه قدرتمندی برای تولید برنامه در این زبان ایجاد کرده اند.

محیط‌های برنامه نویسی

یک برنامه به زبان ++C می تواند در محیط های ++Turbo C++ , Borland C و ++Dev C نوشته شود. این محیط‌های برنامه‌نویسی، همراه با یک کمپایلر عرضه می‌شوند که کار تبدیل برنامه به فایل اجرایی را راحت می‌کند.

 

                              C#  -3

 

سی‌شارپ همچون زبان برنامه‌نویسی جاوا زبانی‌ست شئ‌گرا و سطح بالا (high level). محصول شرکت Microsoft و بر پایه .NET از آنجایی که شئ‌گرائی و سطح بالا بودن از ابزارهای مدیریّت مؤثّر و کارآمد پیچیدگی در فضای پیچیدۀ اینترنت مدرن می باشند، در واقع می‌شود جاوا و سی‌شارپ را از جمله زبان های اصلی برای ایجاد و انجام برنامه‌های کاربردی تحت وب (web applications) و خدمات وب دانست.بر اساس ادّعای شرکت مایکروسافت، این زبان در سال 2000 توسط تیمی به سرکردگی آندرس هلزبرگ و نیز سکات ویلتاموث ساخته شد. سی‌شارپ که فقط برای دات نت است در مجموعه NET Platform SDK. ارائه گردید که در محیط های برنامه نویسی استودیوی بصری دات نت (Visual Studio .NET)، در نسخه‌های 2003 و 2005 آن موجود است. دستورات زبان سی‌شارپ مانند جاوا سطح بالا تر از C و ++C است و از VB ساده تر. این زبان همانند پیدایش زبان C انقلابی را در امر برنامه نویسی موجب شد، چراکه به طور همزمان میتواند امکانات سطح پاین و سطح بالا را به بهترین شکل پشتیبانی کند. در طراحی این زبان برای جلوگیری از پیدایش Bug در زمان اجرا بسیار تلاش شده و اجازه هر کاری (مانند ساخت اشاره گر) را نمیدهد(مگر اینکه اصرار بر انجام این کارها داشته باشید)

سکّوی دات نت

در ماه ژوئن سال 2000 میلادی بود که شرکت مایکروسافت ابداع و ایجاد سکّوی (platform) جدید برنامه نویسی خود را موسوم به دات نت (Microsoft .NET) اعلام نمود. در جهت بهبود سکّوهای پیشین مایکروسافت،دات نت مدل تازه‌ای را برای ایجاد نرم افزار های کاربردی ارائه می‌دهد که در آنجا زبان های گوناگون می توانند در کنار هم قرار گیرند و با یکدیگر به همکاری بپردازند. این درست مدل کوچک‌تری ست از تمامی فضای اینترنت بدانگونه که عوامل گوناگون میتوانند در سطوحی گسترده به همکاری اقدام کنند.

انعطاف پذیری سی شارپ

سی شارپ زبانی است کاملا شی گرا و بر پایه .NET Framework این زبان مانند بسیاری از زبانهای شی گرای دیگر از فایل های کتابخانه ای Net. استفاده میکند و همچنین فقط بر روی سیستم عامل Microsoft Windows XP SP2(یا بعد از آن) که .NET Framework بر روی آن نصب باشد اجرا میشود سی شارپ به کلی برای دات نت طراحی شده و علاوه بر تولید پروژه های Console Programs در تولید Windows Application هم بسیار قوی است سی شارپ بر پایه نظریه اولیه سی طراحی شده و همچنین بسیاری از صفات خود را از C++ و Java و Delphi به ارث برده است ولی به گفته مایکروسافت بر پایه C برای رقابت با Java و به سادگی VB طراحی شده است. در کل سی شارپ یک زبان مدرنیزه شی گرا میباشد که در محیط Visual Studio بسیار قدرت یافته است .

مثالی از سی شارپ

تمام کدهای سی شارپ بر پایه کلاس ها تعریف میشوند یک برنامه ساده سی شارپ این چنین است :

public class MyClass { public MyClass() { // implementation } }

برنامه ساده ای که متنی را در خرجی چاپ میکند چنین در سی شارپ نوشته میشود

hello.cs: public class Program { public void Main() { System.Console.WirteLine("Hello , World"); } }

منبع اطلاعات در سی شارپ

سی شارپ میتواند به خوبی با Database ها ارتباط برقرار کرده و آنها را ویرایش و یا از آنها اطلاعات بگیرد این ویژگی که در Visual Studio .NET به خوبی پشتیبانی شده کار را برای کاربر بسیار راحت کرده تا جایی که فقط با چند دستور ساده میتوان با منبع اطلاعات ارتباط برقرار کرد. در این زبان از بانک اطلاعات به صورت Connectionless استفاده میشود. به این شکل که کل بانک به داخل یک Dataset بر روی حافظه اصلی کپی میشود و سپس استفاه میشود.این روش به منظور کاهش ترافیک شبکه طراحی شده است.

فایلهای تولیدی در سی شارپ

فایلهایی که بیشتر با کاربر سر و کار دارند عبارتند از : فایلهای با پسوند .Sln : این فایل سطح بالای Solution است که برای هر برنامه یک فایل از این نوع موجود است . هر فایل Solution یک یا چند فایل پروژه را در خود دارد. فایلهای با پسوند .Csproj: این یک فایل پروژه C# است .هر فایل پروژه یک یا چند فایل سورس دارد . فایل های سورس در یک پروژه باید به یک زبان برنامه نویسی نوشته شود . فایلهای با پسوند Cs: این یک فایل سورس است و کد برنامه در این فایل نوشته می شود و این فایل شامل کدی است که ویژوال استودیو به صورت خود کار ایجاد می کند . فایل Assemblyinfo.cs: این یک فایل سورس دیگر است با این تفاوت که می توان از این فایل برای اضافه کردن مواردی مثل اسم نویسنده و تاریخ نوشتن برنامه و امثال آن به برنامه استفاده می شود. فایل .Ico: این آیکون برنامه است .آیکونی که در زمان اجرای برنامه در نوار وظیفه قرار می گیرد.

ابزارهای دیگر در سی شارپ

سی شارپ نه فقط مخصوص ساخت یک برنامه DOS یا Windows Form است بلکه میتوان با آن نرم افزارهای کاربردی تری مانند Movie Collection ها را به صورت سفارشی کمپایل کرد حتی قدرت بسیار بالای این زبان در ساخت Screen Saver ها هم بسیار زبان زد است که این خود نوعی مزیت نسبت به C++ یا دیگر نرم افزارهای برنامه نویسی به شمار میرود ولی این زبان برای این کارهای ساده طراحی نشده است. از جمله کارهایی که این زبان میتواند انجام دهد طراحی نرم افزار برای SmartPhone,Pocket PC ,Windows CE, Linux است. در ضمن این زبان برای طراحی وب سایت به زبان ASP.Net نیز به کار برده میشود. همچینین برای کار با Registry و فایلها مناسبترین زبان است. در زمینه کار با بانکهای اطلاعاتی و APIها نیز بسیار قوی است

 

BASIC  -4

 

Basic فرزند دردانه بيل گيتس

به جرات مى توان ادعا كرد كه در دنياى امروز كمتر كسى را مى توان يافت كه نام و آوازه «بيل گيتس» رئيس و بنيانگذار مايكروسافت و ثروتمندترين مرد جهان را نشنيده باشد. اما دانستن اين موضوع جالب است كه پيش از مايكروسافت نام بيل گيتس با «بيسيك» (Basic) عجين بوده است و اين ماجرا به زمان دانشجويى گيتس و دوستش «پل آلن» در ۱۹۶۴ بازمى گردد و در واقع همكارى مشترك آنها در توسعه بيسيك بود كه چند سال بعد منجر به تاسيس مايكروسافت شد. اين دو با تولد اولين بيسيك در سال ۱۹۶۴ در كالج دارتموث به تلاش در توسعه آن همت گماشتند و در اين راه با زيركى و دورانديشى مثال زدنى با طراحى انواع مفسرها و مترجم هاى بيسيك توانستند آن را به عنوان يكى از فراگيرترين و كاربردى ترين زبان هاى كامپيوترى تا امروز مطرح سازند. بيسيك اكنون ۴۰ ساله است و هنوز هم گيتس در مايكروسافت آن را تر و خشك مى كند و مانند فرزندى دردانه به رشد و ترقى آن اهميت مى دهد.ظهور ميكروكامپيوترها در سال ۱۹۷۵ از يك سو و ارائه بيسيك پيشرفته توسط مايكروسافت از سوى ديگر خيلى سريع سبب شهرت بيسيك به مثابه يك زبان كاربردى كه به صورت رايگان بر روى همه كامپيوترها قابل نصب بود، گرديد. در واقع بيسيك به علت ساختار مطلوبش پيش نياز يادگيرى همه زبان هاى كامپيوترى شد. مقاله اى كه پيش رو داريد، بيل گيتس در جشن تولد ۲۵ سالگى فرزندش بيسيك (يعنى ۱۵ سال پيش) در مجله بايت منتشر كرد و طى آن براى اولين بار به شرح ماجراى شكل گيرى و رشد زبان بيسيك به همراه پل آلن پرداخته است، كه مقايسه داده هاى آن با امروز كه بيسيك به سن چهل سالگى رسيده و كامپيوترهاى شخصى به اوج پيشرفت و همگانى شدن نايل آمده اند، براى خواننده علاقه مند خالى از لطف نيست.از زمان اجراى اولين برنامه بر روى يك كامپيوتر انگليسى زبان در سال ۱۹۴۸ تاكنون محاسبات وارد مرحله جديدى شده است. فقط در طول ۱۵ سال شاهد رشد و ترقى كامپيوترهاى ۸ بيتى با ۴ كيلوبايت رم به كامپيوترهاى ۳۲ بيتى با ۴ مگابايت رم چه در زمينه صنعت و چه در زمينه علوم بوده ايم.با توجه به رشد بسيار گسترده در زمينه سخت افزار، زبان بيسيك نيز بيست و پنجمين سال تولد خود را پشت سر مى گذارد و مفسر آن ۱۵ سال است كه ميكروكامپيوترهاى ميليون ها نفر را قابل دسترسى كرده است.متاسفانه در ابتدا بيسيك خوب شناخته نشد، در همين حال بيشتر از هر زبان ديگرى قابل دسترسى بوده و هست چرا كه مجاناً بر روى هر كامپيوترى نصب مى شود. قدرت و توانايى، سادگى استفاده از يك مفسر، مديريت قوى، گستردگى و همه منظوره بودن، نوع انگليسى لغات كليدى و تركيبات و آزادى بيسيك، همگى باعث تجربه بيشتر برنامه نويسان مى شود و مى تواند به عنوان يك زبان ايده آل به مبتديان در شناخت بهتر كامپيوترشان كمك كند. با توجه به سرگذشت بيسيك طى سال هاى طولانى و با وجود تكنولوژى قوى سيستم عاملى مانند OS/۲ و ويژگى برنامه نويسى موضوعى مى توانيد به خوبى شاهد چگونگى حضور و رشد بيسيك تا به امروز باشيد.بيسيك بدون هيچ نيازى، مستقلاً به عنوان وسيله اى براى تبادل اطلاعات بين مردم و كامپيوتر ايجاد شد و در سال ۱۹۶۲ يكى از رياضيدانان كالج دارتموث به نام پروفسور «توماس كورتس» طرحى را تسليم «جان كمنى» رئيس كالج كرد. در اين طرح تمامى دانشجويان اين كالج موظف به آموختن كامپيوتر در دوره ۴ ساله تحصيلشان بودند.كامپيوترهاى دسته گراى آن زمان چنين انتظارى را غيرممكن مى كردند چرا كه اگر برنامه ساده اى به طور صحيح ترجمه مى شد كامپيوتر براى درك آن گاهى اوقات به روزها وقت نياز داشت در نتيجه چنين برنامه اى تنها مى توانست نتيجه يك محاسبه را به عنوان جواب برگرداند و شخص برنامه نويس هرگز نمى توانست اجراى برنامه را ببيند. كمنى و كورتس براى گسترش تحقيقات خود به آزمايشگاه هاى «هيت» و «بل» رفته و در آنجا سيستم عامل چند كاربره اى را براى كامپيوتر جديدى كه قرار بود به زودى تحويل كالج شود ساختند. در همين زمان آنها به دانشجويان پيشنهاد كردند كه زمان استفاده از كامپيوتر را بين خودشان تقسيم كنند اما به دليل عدم وجود يك زبان ساده براى صحبت با ماشين دانشجويان به ندرت از كامپيوتر كالج استفاده مى كردند. متاسفانه «فورترن» و «آلگول» نمى توانستند امكانات مناسب و آسانى را براى دانشجويان فراهم كنند لذا كد و دستورالعمل نمادى همه منظوره مخصوص افراد مبتدى (بيسيك) به عنوان يك تركيب ساده و بهتر از فورترن و آلگول توسط دانشجويان كالج دارتموث ساخته شد.در اول ماه مى سال ۱۹۶۴ دانشجويان كالج دارتموث با اعلان معروف READY> در ترمينال هاى راه دورشان آشنا شدند. بدين ترتيب آنها مى توانستند برنامه هاى ساده اى نوشته و آنها را براى ترجمه و اجرا انتقال دهند. كمنى و كورتس به تولد بيسيك در كتابشان به نام «برگشت به بيسيك» اشاره كرده اند. (انتشارات «اديسون وزلى»، ۱۹۸۵)

• ظهور ميكروكامپيوترها

اولين ميكروكامپيوتر با حافظه اى بسيار كوچك كه بيشتر جنبه نمايشى داشت در سال ۱۹۷۵ به صحنه آمد. اين كامپيوتر فقط زبان ماشين را مى فهميد. در اين هنگام من به اتفاق يكى از دوستانم به نام «پل آلن» فرصت را غنيمت شمرده و برگردانى از بيسيك را به منظور اجرا در آن فضاى بسيار كوچك حافظه نوشتيم. دانشجويان با استفاده از اولين بيسيك، كه براى دستگاه هاى MITS ساخته شده بود مى توانستند برنامه هايشان را بر روى اين گونه كامپيوترها با حافظه ۴ كيلوبايت اجرا كنند. در آن زمان براى ما حافظه بسيار ارزشمند بود به طورى كه مجبور شديم براى اشغال فضاى كمترى از حافظه، اعلان READY> - كه چهار كاركتر فضا مى گرفت - را به OK> - كه دو كاركتر فضا مى گيرد _ تبديل كنيم. فشار محدوديت حافظه تا اندازه اى بود كه ما را بر آن داشت كه بيسيك را به عنوان يك مفسر پياده سازى كنيم. (مفسر بيسيك، برنامه اى است كه فايل هاى بيسيك را به زبان ماشين ترجمه مى كند.) البته عامل ديگرى كه ما را به سمت مفسرها هدايت مى كرد، متعادل بودن و آ سانى استفاده از مفسرها بود كه به برنامه نويسى با بيسيك هنر و زيبايى خاصى مى بخشيد. يك برنامه نويس با استفاده از مفسر مى تواند به كامپيوتر وظيفه اى را محول كند، كامپيوتر نيز متقابلاً و بلافاصله به او جواب خواهد داد كه اين جواب مى تواند شامل گزارشى از خطاهاى احتمالى نيز باشد. اين تعامل مفسر به اين خاطر است كه وجود آن به عنوان بخشى از زبان در نظر گرفته شده است نه به عنوان برنامه اى كاملاً مجزا مانند يك مترجم.با استفاده از تجربياتى كه از نوشتن يك مفسر بيسيك براى كامپيوتر PdP-8 در دوران دبيرستان به دست آورده بودم به اتفاق پل آلن بيسيك كامپيوتر اصلى خودمان را يك مفسر تك _ نمايش ساختيم. به اين ترتيب براى ذخيره بيشتر كد مبدا به فرم يك متن مجبور شديم آن را به طور فشرده ترى ترجمه كنيم چرا كه با فشار و محدوديت حافظه روبه رو بوديم. به اين ترتيب ما به مقصود خود رسيديم و ترتيبى داديم كه برنامه نويس بتواند بلافاصله برنامه اش را ديده و هنگام اجراى برنامه با سرعتى قابل قبول مراحل مختلف آن را تشخيص دهد. در مفسرى كه ما ساختيم از تصاويرى پايين تر از يك بايت تا تصاويرى بيشتر از آنچه كه كدهاى اسكى (ASCII) نياز دارد براى نشانگذارى كلمات كليدى بيسيك استفاده شده بود. همچنين براى اولين بار فرمان هاى كوتاه TRON _TROFF را به منظور فعال و غيرفعال كردن ابزار اشكال زدايى توكار بيسيك مانند توانايى رديابى را درون آن مفسر قرار داديم.قرار دادن كلمات رزرو شده بيسيك، پيغام هاى خطا و كتابخانه اعداد با مميز شناور به منظور اجراى برنامه در يك ماشين ۴ كيلوبايتى از كارهاى بسيار سختى بود كه به كمى تيزهوشى و زيركى نياز داشت. كدهاى استفاده شده در آن زمان كه از ظرافت و انعطاف خاصى برخوردار بود هنوز براى من به ياد ماندنى و جالب است.

 

FORTRAN  -5

 

معرفی و تاريخچه فرترن

همانطور که در اغلب کتابهای مکانيک ديده ايد، در اغلب برنامه های مهندسی از اين زبان استفاده می گردد. زبان برنامه نويسی فرترن با وجود سادگی از قدرت و سرعت بالايی برخوردار است، بطوريکه می توان از آن برای نوشتن برنامه های CFD استفاده کرد. فرترن اغلب با قابليت فوق العاده در مورد اعداد معرفی می گردد و همانطور که از اسمش (FORmula TRANslation) پيداست، برای انجام محاسبات رياضی در کارهای علمی خلق شده است. در گذشته اين زبان دارای محدوديتهايی بوده که در نسخه های جديد اين مشکلات حل شده است و اين زبان به يک زبان بسيار قوی تبديل شده است. اغلب کتابخانه های لازم برای انجام انواع محاسبات در اين زبان وجود دارد. اين زبان در استاندارد فرترن 90 از قابليت نوشتن برنامه های محاسبات موازی برای کامپيوتر های چند پردازنده ای پشتيبانی می کند که آينده روشنی را برای محاسبات سنگين CFD نشان می دهد. اين زبان جزء اولين زبانهای خلق شده برای کامپيوتر می باشد که در IBM نوشته شده است. قابليت محاسبات سريع با سادگی در برنامه نويسی باعث محبوبيت آن بين مهندسان و دانشمندان شده است. زبان فرترن در حال حاضر دارای قابليت برنامه نويسی شيء گرا شده است.معمولاً از فرترن 77 و 90 استفاده می گردد که نسخه 90 آن محبوبيت عمومی تری دارد. در اين متن از استاندارد های برنامه نويسی فرترن 90 استفاده می کنيم و در موارد لازم در مورد فرترن 77 هم بحث خواهيم کرد.

چرا فرترن؟

زبان اصلی برنامه نويسی در کاربردهای علمی فرترن است. اغلب کدهای قديمی با اين زبان نوشته شده است. بنابراين لازم است که يک دانشجوی مهندسی با اين زبان آشنايی داشته باشد. سالها پيش به نظر می رسيد که با پيشرفت و محبوبيت عمومی زبانهايی مانند C زبان فرترن منسوخ گردد، اما با گذشت سالها اين زبان همچنان استفاده فراوان دارد. اين ماندگاری مديون کتابخانه ها و کدهای 40 ساله اين زبان است. در هر حال استانداردهای جديد اين زبان قدرت زيادی به اين زبان داده است. اين زبان همچنان بعنوان مهمترين زبان برای مهندسان و دانشمندان بشمار می آيد. فرترن برای انجام محاسبات رياضی با سرعت و قابليت بالا طراحی شده است. البته زبان فرترن هنوز در ايجاد محيط گرافيکی کمبود دارد و اگر بخواهيد برای فرترن يک رابط گرافيکی کاربر(Graphical User Interface) بنويسيد، بايد خود را درگير فراخوانی توابع ويندوز(API ها!) کنيد. انتخاب راحت تر استفاده از يک زبان ساده مانند Visual Basic يا Delphi برای ايجاد رابط گرافيکی کاربر است. در اين روش GUI را در اين زبانها می سازيم و موتور اصلی برنامه برای کار با معادلات و انجام محاسبات را در FORTRAN می نويسيم و بعد آنرا با فرمت DLL (Dynamic Link Library) در اختيار برنامه قرار می دهيم. برنامه Ansys که بين مهندسان مکانيک محبوبيت دارد با زبان فرترن نوشته شده است.

فرترن 90

فرترن 90 فراتر از يک ويرايش جديد از استاندارد فرترن می باشد و برنامه نويسی را بسيار آسانتر کرده است. اين ويرايش کدهای فرترن 77 را نيز پشتيبانی می کند. فرترن 90 يک زبان برنامه نويسی انعطاف پذير و قوی است, اين زبان امکانات برنامه نويسی شيء گرا را داراست. امکانات دسترسی به امکانات سيستمی مانند تخصيص حافظه, استفاده از اشاره گرها و بسياری امکانات ديگر به آن اضافه شده است؛ بعبارت ديگر فرترن 90 بيشتر شبيه به C++ است تا فرترن 77! ارتقاء قابليتهای عددی, استفاده از دستورات حالت موازی (چند پردازنده ای) که يک پيشرفت شايان ذکر در برنامه نويسی علمی و نوشتن کدهای موازی می باشد. اين روند در فرترن 95 دنبال شده است و انتظار می رود در ويرايش های جديدتر اين زبان امکانات گسترده تری برای برنامه نويسی علمی به اين زبان اضافه گردد

استانداردهای کد نويسی

برای سازگاری و خوانايی بيشتر در برنامه نويسی بهتر است که قوانين زير را رعايت کنيد.

1-     همة کلمات کليدی اين زبان را با حروف بزرگ و همه چيز ديگر را با حروف کوچک بنويسيد (اين زبان بين حروف کوچک و بزرگ فرقی نمی داند!). البته اين ساختار آنچنان مناسب نمی باشد و می تواند خوانايی برنامه را کاهش دهد و دليل استفاده از آن قدمت اين روش است. در هر حال استفاده از اين روش در برنامه نويسی مدرن کار درستی نيست.

2-     از دندانه دار کردن در متن اصلی برنامه و همچنين بلوکهای ديگر استفاده کنيد.

3-     اسم برنامه ها، زير برنامه ها و توابع را در انتهای آنها ذکر کنيد.

ساختار برنامه فرترن

ساختار برنامه در فرترن 90 به ساختار زبانهای برنامه نويسی ديگر شباهت زيادی دارد و به شکل زير است.

PROGRAM program_name

            ! Comment and program information

                        Declaration of variables and/or external functions

            Program body

END PROGRAM program_name

Declaration and body of user-made functions

در فرترن 77، کل صفحه به ستونهايی تقسيم می گردد و هر بخش از برنامه محل مشخصی دارد. برنامه فرترن 77 بايد از قوانين زير پيروی کند:

1. تمام دستورات فرترن بايد بين ستون 7 تا 72 از فايل قرار داشته باشند.
2. فاصله خالی برای مترجم برنامه معنايی ندارد ولی برای خوانايی برنامه بايد از آنها استفاده کرد!
3. دستوراتی که در ستون 1 تا 5 آنها خالی است اما در ستون 6 کاراکتری غير از صفر قرار دارد به عنوان ادامه دستورات خط قبل به حساب می آيند (حداکثر تا 19 خط مجاز است!).
4. شماره خط دستورات بايد بين ستون 1 تا 5 نوشته شوند و حداکثر می تواند يک عدد 5 رقمی باشد (فرترن به شماره خط نيازی ندارد و فقط برای ارجاع از دستوراتی مانند GOTO استفاده می گردد.
5. خوب است که حداکثر با دو دندانه در برنامه بخشهای مختلف را مشخص کنيد.
6. توضيحات برنامه در ستون اول خود C دارند.

با توجه به توضيحات بالا ساختار برنامه فرترن 77 به شکل زير است.

       PROGRAM program_name

C   Comment and program information

            Declare of variables and/or external functions

            Body of program

       END PROGRAM program_name

       Declaration an body of user-made functions

متغيرها

پيشنهاد می گردد که همة متغيرهای برنامه در ابتدای برنامه تعريف (تعيين نوع) گردند. برای اينکه هيچ متغيری از قلم نيفتد، از دستور IMPLICIT NONE در ابتدای برنامه استفاده کنيد. اين دستور به مترجم برنامه خواهد گفت که اگر در برنامه به متغير تعريف نشده ای برخورد، اعلام خطا کند. البته فرترن به تعيين نوع نيازی ندارد! اما اين کار خطاهای برنامه نويسی شما را کاهش خواند داد. زبانهای برنامه نويسی زيادی در اولين استفاده از متغير برای آن متغير نوعی در نظر می گيرند و نيازی نيست که برنامه نويس نوع متغيرها را مشخص کند زبان فرترن نيز چنين است. تعريف متغير توسط برنامه نويس يا مترجم برنامه در برنامه نويسی حرفه ای برای مدت زيادی مورد بحث بود تا اينکه ناسا يکی از سنسورهای سفينه فضايی ونوس را بعلت يک تعريف متغير اشتباه توسط مترجم برنامه (مترجم نوع ديگری را برای متغير در نظر گرفته بود) از دست داد. بنابراين تعريف متغير توسط برنامه نويس بعنوان يک روش مناسب انتخاب شد. خوشبختانه در بسياری از زبانهای برنامه نويسی مدرن تعريف متغير توسط برنامه نويس اجباری است. فرترن برای داشتن سازگاری از تعريف داخلی متغير توسط مترجم پشتيبانی می کند

قوانين نامگذاری متغيرها :

1. حداکثر طول نام متغيرها 34 کاراکتر است.
2. فقط امکان استفاده از حروف کوچک و بزرگ انگليسی (a...z A...Z,)، اعداد(0,1,..,9) و کاراکتر زير-خط ( _ ) وجود دارد.
3. توجه داشته باشيد که بزرگی يا کوچکی حروف برای فرترن فرقی ندارد.
4. اولين کاراکتر يک اسم بايد حرف باشد.
5. از کلمات کليدی در نامگذاری استفاده نکنيد.

انواع داده ها                              

شما در برنامه متغيرها را برای انواع مختلفی از داده ها بکار می بريد. انواعی از داده ها که در فرترن 77 پيشتيبانی می گردند به شرح زير است:

1.       نوع INTEGER برای اعداد صحيح

2.       نوع REAL برای اعداد اعشاری (تقريباً 8 رقم)

3.       نوع DOUBLE برای اعداد اعشاری با دقت بيشتر (تقريباً 16 رقم معنی دار) [اين اعداد را مضاعف می ناميم]

4.       نوع CHARACTER برای يک کاراکتر يا رشته ای از کاراکترها

5.       نوع LOGICAL برای مقادير منطقی

6.       نوع COMPLEX برای اعداد مختلط به عنوان يک جفت با دقت REAL، اغلب توابع فرترن 77 بر روی اعداد مختلط قابل استفاده هستند

ثابت های هم به همين شکل بکار می روند مثلاً 1234 يک عدد ثابت صحيح است، 1234.0 يا 1.234E3 يک ثابت اعشار و 1.234D3 عدد اعشار با دقت مضاعف است. اعداد مختلط به شکل (3.14,-1E5) نمايش داده می شوند و کاراکترها بين دو کوتيشن قرار می گيرند  ‘AbBa’يا ‘S’. ثابتهای منطقی فقط می توانند دو مقدار .TRUE. و .FALSE. را داشته باشند (به نقاط ابتدايی و انتهايی هر يک توجه کنيد).

اگر اعداد بسيار کوچک يا بسيار بزرگ باشند، ممکن است سيستم آنها را صفر در نظر گرفته و مشکل تقسيم بر صفر در محاسبات پيش آيد يا اينکه سيستم دچار سر ريز گردد. اين خطاها بسيار رايج هستند و اشکال گزارش شده به سيستم بستگی خواهد داشت

تعريف متغيرها

برای تخصيص حافظه لازم به متغيرها، مترجم برنامه (Compiler) بايد نام، نوع و اندازه هر متغير را بداند. اگر از دستور IMPILICIT NONE استفاده گردد، لازم است که تمام متغيرها تعريف گردند. در غير اينصورت نوع متغير با حرف اول آن مشخص می گردد.

     a..h وo..z  برای متغيرهای اعشار

   i,j,k,l,m,n برای متغيرهای صحيح

عبارات و عمليات محاسباتی

عملگرهايی مانند + ، - ، / (همان ÷ است) و * (همان × است) را می شناسيد. عملگر توان در فرترن به شکل  ** است. اولويت محاسبه در عبارات

پرانتز – اگر در عبارات، پرانتز وجود داشته باشد. اول داخلی ترين پرانتز محاسبه خواهد شد و به همين ترتيب عبارات داخل پرانتز اولويت اول را دارند.

توان

ضرب و تقسيم

جمع و منها

توابع رشته ای

در توابع داخلی فرترن، توابع رشته ای نيز وجود دارد. برای مثال تابع LEN اندازه رشته می دهد، توابع CHAR و ICHAR بترتيب برای تبديل عدد صحيح به کاراکتر و تبديل کاراکتر به عدد صحيح به کار می روند. INDEX برای يافتن يک رشته در رشته ديگر کاربرد دارد. توابع مقايسه رشته ها مانند LGE، LGT، LLE و LLT و بسيارس از توابع ديگر وجود دارند که در صورت نياز امکان مطالعه آنها را خواهيد داشت

ورودی و خروجی

در اغلب برنامه ها نياز داريم که اطلاعات ورودی را از صفحه کليد يا فايل بخوانيم و اطلاعات خروجی را در صفحه نمايش نشان دهيم يا آنها را در فايل خروجی ذخيره کنيم.

ورودی و خروجی فايل

کار کردن با فايلها در فرترن بسيار ساده است. ورودی وخروجی فايل هم مانند ورودی از صفحه کليد يا خروجی به نمايشگر با دستور READ و WRITE صورت می گيرد. در اين حالت بخش UNIT در اين دستورات مشخص کننده نوع ورودی و خروجی است. برای ورودی از صفحه کليد و خروجی به صفحه نمايش، بخش UNIT در اين دستورات برابر * قرار می گيرد. برای ورودی و خروجی از فايل، ابتدا فايل را باز می کنيم، اين کار يک عدد (UNIT) به فايل اختصاص می دهد

 

VISUAL BASIC -6

 

visual basic چیست؟

visual basic یک زبان برنامه نویسی تحت windows است.برنامه های به زبان visual basic در محیط برنامه نویسیIDA  پیاده سازی میشوند.محیط IDA تسهیلات لازم جهت پیاده سازی وخطا یابی برنامه های visual basic رادر اختیار برنامه نویس قرار میدهد. محیط  IDE منحصر به visual basic نیست و امکان توسعه برنامه در کلیه محیطهای visual را میدهد. محیط  IDE امکان پیاده سازی برنامه ها را در حد اقل زمان فراهم کرده است ٬ ضمن انکه چنان تسهیلاتی ایجاد کرده است که برنامه های تحت windows بدون نیاز به برنامه نویس متخصص قابل پیاده سازی باشد. Visual basic زبانی است به وضوح متفاوت ازسایر زبانها که درعین سادگی امکان استفاده ازترکیبات قدرتمند مانندGUI WIN 32 API٬ OOP٬ ACTIVEX ٬ برنامه نویسی ساخت یافته٬ کنترل رویدادها٬ کنترل خطاها و بسیاری از ترکیبات قدرتمند دیگررا برای برنامه نویس فراهم کرده است.Visual basicیک زبان تفسیری است . در ویرایشهای حرفه ای و تخصصی این امکان که بتوان کدهای Visual basic را به کد های زبان ماشین تبدیل کرد وجود دارد.

تاریخچه visual basic

Visual basic   از زبان basic   برگرفته شده است.basic   ازاواسط دهه 1960 توسط پرفسور"جان-کمنی" و پرفسور"توماس-کورتس" از دانشکده "دارت موس"ساخته شد و به عنوان یک زبان  برنامه نویسی برای پیاده سازی برنامه های ساده توسعه یافت ضمن انکه هدف نهایی از ایجاد وتوسعه زبان basic (آموزش برنامه نویسی) بود.استفده متداول از basic و به کار گیری ان در هر مکان وبا هر نوع کامپیوتر ٬انگیزه و علتی برای توسعه و پیشرفت این زبان بود. در اواخر دهه 1980« رابط گرافیکی کاربر» یا به اختصار GUI-در محیطwindows  ٬ توسعه یافت. نتیجه سازگاری basic با GUI در محیط windows  بود که در سال 1991 میلادی توسط شرکت ماکروسافت ایجاد و به بازار عرضه شد. تا قبل از ظهور visual basic ٬برنامه نویسی کار پر زحمت وطاقت فرسایی بود.  visual basic٬برنامه نویسی در محیط windows رابسیار ساده کرد. از سال 1991 تاکنون٬شش نسخه از این محصول به بازار عرضه شده است که اخرین نسخه ان6 visual basic در سپتامبر 1998 انتشار یافت.

برنامه نویسی ساخت یافته

دهه 1960 بود که برخی از نرم افزارهای بزرگ با مشکلات سرویس دهی وخدمات مواجه شدند . به عنوان مثال پیاده سازی نرم افزارها بیش از زمانبندی پیش بینی شده زمان می برد وهزینه تولید نرم افزارها بسیار افزون بر بودجه ای می گردید که در ابتدای عمل بر اورد نشده بود. همچنین محصولات تکمیل شده قابل اعتماد نبودند . این موضوع باعث تقویت این فکر شد که تولید و توسعه نرم افزار بسیار پیچیده تراز چیزی میباشد که تصور شده است. فعالیت تحقیقاتی که در سال 1960 انجام شد نشان داد که برنامه نویسی ساخت یافته میتواند گره گشای مشکلات باشد .برنامه نویسی ساخت یافته یعنی بلوک بندی وایجاد نظم در نوشتن برنامه ها که باعث واضح تر شدن خطا یابی وهمچنین ساده تر شدن تغییر واصلاح برنامه ها میشود.

یکی از نتایج تحقیقات فوق ایجاد و توسعه زبان برنامه نویسی pascal  توسط (نیک لاوس- ورت) در سال 1971 میلادی بود زبان پاسکال برگرفته شده ازنام (بلیاس- پاسکال) ریاضیدان وفیلسوف بزرگ قرن هفتهم بود که پس از ان در اکثر دانشگاه ها به عنوان زبان برنامه نویسی اصلی رحجان داده شد.

 

 

 

 

 

 

 

                                        پایان

به نام خدا

 

كامپيوتر چيست‌ ؟

به‌ ماشيني‌ اطلاق‌ مي‌شود كه‌ داراي‌ حافظه‌ بوده‌ و قابل‌ برنامه‌ ريزي‌ ،ورودي‌ اطلاعات‌عدد و غير عددد عمليات‌ منطقي‌ و رياضي‌ انجام‌ مي‌دهد.

پس‌ به‌ هر ماشيني‌ كه‌ حافظه‌ داشته‌ باشد و روي‌ اطلاعات‌ عددي‌ و غير عددي‌عمليات‌ داشته‌ باشد كامپيوتر مي‌گويند.

 

مزاياي‌ كامپيوتر نسبت‌ به‌ انسان‌

- سرعت‌ و دقت‌ در انجام‌ محاسبات‌

- نگهداري‌ انبوهي‌ از اطلاعات‌ در فضاي‌ كم‌ و حجم‌ محدود

- خستگي‌ ناپذيري‌

- آزاد ساختن‌ نيروي‌ انساني‌

تنها مزيت‌ انسان‌ نسبت‌ به‌ كامپيوتر خلاقيت‌ و نوآوري‌ مي‌باشد.

   كار برد كامپيوتر در جامعه‌

1- تجارت‌ و مراكز بانكها

2- مراكز علمي‌ و دانشگاهي‌

 

از نظر اندازه‌ كامپيوترها به‌ چند دسته‌ تقسيم‌ مي‌شوند:

1- ابر  كامپيوترها يا سوپركامپيوترهامانند CRA4- CRA1

2- كامپيوترهاي‌ بزرك‌ يا Mian Freame

3- كامپيوتر(ming)Mian در منازل‌ يا در محل‌هاي‌ كار و يا در بازارشامل‌

           PCپرسنال‌ كامپيوتر

           HC كامپيوترهاي‌ خانگي‌

4- ميكرو كامپيوترها Labtop & Not Book

 

تعريف‌ نوع‌ كاركرد كامپيوترها از نظر داخلي‌ :

1- كامپيوترهاي‌ قياسي‌ يا آنالوگ‌ (مقايسه‌ انجام‌ مي‌دهدY= 2:x)

2- كامپيوتر ديجيتالي‌ يا رقمي‌ جريان‌ يكسره‌ قطع‌ و وصل‌ مي‌شودو فقط‌ 1و0رامي‌شناسد.

3- كامپيوترهاي‌ هيبريد يا مختلط‌ (محل‌ كار و خانه‌)( ميكرو و سگاهاو...)

4- كاميپوترهايي‌ كه‌ از دو قسمت‌ تشكيل‌ مي‌شود يك‌ پايه‌ آنالوگ‌ و يك‌ پايه‌.....

 

تعريف‌ كامپيوتر از نظر خاص‌ :

1- بايد ورودي‌ داشته‌ باشدINput

2- بايد خروجي‌ داشته‌ باشدOutput

3- كنترل‌ يونيت‌ داشته‌ باشد CM

4- واحد حساب‌ و منطق‌ داشته‌ باشدALU

5- حافظه‌ داشته‌ باشد

كامپيوتري‌ كه‌ اين‌ 5 فاكتو را داشته‌ باشد كامپيوتر ناميده‌ مي‌شود.

براي‌ محاسبه‌ ساير مونيتر كافي‌ است‌ قطر اصلي‌ را تقسيم‌ بر 5/2 نماييم‌ كه‌ سايزمونيتور به‌ اينچ‌ درمي‌ آيد.

1 inch= 2.5 cm

Pic cellنقاط‌ ريز روي‌ مونيتور را گويند.

مونيتورها يا مونوكروم‌ هستند يا EGA،VGA  ،SVGA

 

چاپگرها:

جوهر افشان‌ يا Watter jet كه‌ جوهر روي‌ شئي‌ كه‌ مي‌خواهيم‌ چاپ‌ كنيم‌ افشانده‌ مي‌شود(با سرعت‌ از منبع‌ جوهر افشانده‌ مي‌شود.

ليزري‌ از خانواده‌ جوهر افشان‌ است‌ و فرقش‌ در اين‌ است‌ كه‌ جوهر با ليزر پخش‌مي‌شود.

پلاتريا رسام‌ كه‌ بصورت‌ پيوسته‌ طراحي‌ مي‌كند.

:CU كنترل‌ يونيت‌ و ALM واحد پردازش‌ مركزي‌ يا CPUگويند كه‌ بعنوان‌ مغز متفكركامپيوتر ناميده‌ مي‌شود.

بعداز CPU مركزي‌ مهم‌ترين‌ قسمت‌ كامپيوتر حافظه‌ مي‌باشد.

 

حافظه‌ :

محل‌ نگاهداري‌ اطلاعات‌ بررروي‌ كامپيوتر به‌ صورت‌ Cell اوليه‌ (داخل‌) و (خارجي‌)مي‌باشد

حافظه‌ داخلي‌ خود شامل‌ :(Random  Onlymemory)ROM

(Random acces menory) RAM

در Mian Bordدر يك‌ گوشه‌ آن‌ ROM قرار دارد و كار آن‌ يا وظايف‌ آن‌ عبارتست‌ از :

1- POSتست‌ كليه‌ قطعات‌ سخت‌افزاري‌

Biosتست‌ كليه‌ ورودي‌ها و خروچي‌ ها

LODesانتقال‌ دادن‌ اطلاعات‌

نهايتاً به‌ سيستمي‌ كه‌ يك‌ مونيتور - صفحه‌ كليد و  Case داشته‌ باشد يك‌ سيستم‌ اوليه‌يا RAM

(Random acces menory) مي‌گويند.

نكات‌ مهم‌ :

دست‌ يابي‌ به‌ حافظه‌ بطور تصادفي‌ :

هر برنامه‌  به‌ منظور اجرا، ابتدا بايد در حافظه‌ RAM قرار گيرد .بنابراين‌ هر كاري‌ كه‌بخواهيم‌ بكنيم‌ اول‌ بايد اطلاعات‌ روي‌ RAM ريخته‌ شود تا بتوان‌ استفاده‌ نمود.

اگر RAMشلوغ‌ شود كافي‌ است‌ با يك‌ بار روشن‌ و خاموش‌ كردن‌ ،حافظه‌ RAMرامرتب‌ نماييم‌. اطلاعات‌ RAMتوسط‌ باطري‌ Coms نگهداري‌ مي‌شود( در زمان‌ قطع‌برق‌).

*ظرفيت‌ RAM براساس‌ Mega Byte است‌ .

* به‌ كوچكترين‌ واحد اطلاعاتي‌ BiT( مبناي‌ دو دويي‌ مي‌گويند) يعني‌ فقط‌ 0 و 1 رااستفاده‌ مي‌كنيم‌ ،چون‌ مبناي‌ ما دو ،دويي‌ است‌.

*واحد كامپيوتر Bit و هر 8 Bit را 1 Byte گويند.

هر 1024= 2به‌ توان‌ 10 مي‌شود يك‌ كيلودر كامپيوتر

بنابراين‌

5 Bit=Byte

1024 Byte= 1 K B

1024 K B = 1 G B

1024 G B = 1 Tra B

10240T B = 1 P B

مثلاً اگر هارد ما 5 GB  است‌ بخواهيم‌ آنرا به‌ B تبديل‌ كنيم‌ مي‌توانيم‌ از مقياسهاي‌ فوق‌استفاده‌ كرد.

كاراكتر:

به‌ هر حرف‌ يا علامت‌ كه‌ يك‌ بايت‌ باشد كاراكتر گفته‌ مي‌شود.(علي‌ )

فيــلد:

به‌ مجموعه‌ چند كاراكتر بهم‌ مرتبط‌ يك‌ فيلد گفته‌ مي‌شود.(علي‌ با شماره‌ شناسنامه‌732)

ركورد:

به‌ مجموعه‌ چند فيلد بهم‌ مرتبط‌ يك‌ ركورد گفته‌ مي‌شود.(علي‌ با شماره‌ شناسنامه‌732 متول‌1338)

فايــل‌ :

به‌ مجموعه‌ چند ركورد بهم‌ مرتبط‌ يك‌ فايل‌ گفته‌ مي‌شود (تمامي‌ مشخصات‌ وزندگينامه‌ فردي‌ )

بايگاني‌ داده‌ها يا بانك‌ اطلاعاتي‌ Data Base

به‌ مجموعه‌ چند فايل‌ بهم‌ مرتبط‌، بانك‌ اطلاعاتي‌ گفته‌ مي‌شود.

 

شاخه‌هاي‌ علم‌ كامپيوتر:

1-نرم‌افزار:

هرچيزي‌ كه‌ در كامپيوتر قابل‌ لمس‌ نباشد نرم‌افزار گويند Soft Ware

2- سخت‌ ا فزار:

هرچيزي‌ كه‌ در داخل‌ كامپيوتر قابل‌ لمس‌ باشد سخت‌افزار گويندHard Ware

3- زيست‌افزار:

زيست‌افزار محيطي‌ است‌ كه‌ در آن‌ با كامپيوتر كار مي‌كنيم‌

نكات‌ :

سيستم‌هاي‌ مختلف‌ :

سرعت‌ كامپيوترهارا براساس‌ Mea H مي‌سنجند بعنوان‌ مثال‌ :

شركت‌ Intel به‌ آخرين‌ مدل‌ كامپيوترخود 50580 كارخانه‌ نامه‌ Pantum راداد

يك‌ كمك‌ پردازنده‌ به‌ كامپيوتر اصلي‌ اضافه‌ شد و آنگاه‌ به‌ آن‌  Pantum I گفته‌ شد.

دو كمك‌ پردازنده‌ به‌ كامپيوتر اصلي‌ اضافه‌ شد و آنگاه‌ به‌ آن‌  Pantum II گفته‌ شد.

سه‌  كمك‌ پردازنده‌ به‌ كامپيوتر اصلي‌ اضافه‌ شد و آنگاه‌ به‌ آن‌ Pantum III گفته‌ شد.

بنابراين‌ هرچه‌ Pantum بالاتر رود چون‌ به‌ آن‌ كمك‌ پردازننده‌ اضافه‌ مي‌گردد پس‌تقسيم‌ كار بيشتري‌ صورت‌ مي‌پذيرد بنابراين‌ ا ز سرعت‌ بالاتري‌ نيز برخوردار است‌.

بطوري‌ كه‌ در حال‌ حاضر كامپيوتر 433 يعني‌ 433 عمل‌ را در ثاينه‌ ا نجام‌ مي‌دهد.

يا كامپيوتر 533 يعني‌ 533 عمل‌ را در ثاينه‌ ا نجام‌ مي‌دهد.

ويا كامپيوتر 600 يعني‌ 600 عمل‌ را در ثاينه‌ ا نجام‌ مي‌دهد.

نرم‌ افزار

1- نرم‌افزار سيستمي‌

2- نرم‌افزار كاربردي‌

نرم‌افزار سيستمي‌ خود به‌ سه‌ دسته‌ :سيستم‌ عامل‌ - سيستم‌ برنامه‌هاي‌ سودمند،زبانهاي‌ برنامه‌ نويسي‌ تقسيم‌ مي‌گردد.

نرم‌افزار كاربردي‌ به‌ برنامه‌ هايي‌ كه‌ توسط‌ يك‌ شخص‌ يا يك‌ شركت‌ جهت‌ استفاده‌ بهتراز كامپيوتر نوشته‌ مي‌شود نرم‌افزار كاربردي‌ گفته‌ مي‌شود.(فتوشاپ‌ - يا آفيس‌ )

 

 سيستم‌ عامل‌ مهمترين‌ برنامه‌ جهت‌ راه‌ اندازه‌ يك‌ كامپيوتر است‌

به‌ عبارتي‌ ديگر يك‌ رابط‌ گرافيكي‌ بين‌ سخت‌افزار و كاربر مي‌باشد.User

انواع‌ سيستم‌ عامل‌ شامل‌ سيستم‌ عامل‌ تك‌ كاربره‌ و سيستم‌ عامل‌ چند كاربره‌ مي‌باشد

 

در زير بخشي از اصطلاحات موجود در کامپيوتر به منظور استفاده کاربر را توضيح مي دهم  

 

User name موارد استفاده‌ ان‌ براي‌ مواردي‌ است‌ كه‌ شبكه‌ محلي‌ راه‌ اندازي‌ مي‌شود .

Task Bar نوار وظيفه‌ در كامپيوتر راگويند كه‌ در ويندوز نوار كه‌ برنامه‌هاي‌ اصلي‌ است‌ .

DeskTope ميز كار (همان‌ صفحه‌ اوليه‌ ويندوز را گويند.

Select به‌ معني‌ انتخاب‌ كردن‌ است‌.

My Computer تمام‌ محتويات‌ داخل‌ كامپيوتر را نمايش‌ مي‌دهد (درايوها و  محتويات‌داخل‌ )

Drope and Drope هر گاه‌ موس‌ را روي‌ آيكون‌ مورد نظر برده‌ و دگمه‌ سمت‌ چپ‌ آنرافشرده‌ و آنرابكشيم‌ اين‌ عمل‌ را دراپ‌ اند دراپ‌ گويند.

Programe محل‌ اجراي‌ برنامه‌هاي‌ كامپيوتر در اين‌ محل‌ است‌ .

Favorit در اين‌ قسمت‌ مي‌توانيم‌ برنامه‌هاي‌ محبوب‌ و مطلوب‌ خودمان‌ را قرار دهيم‌ .

Ducument در اين‌ قسمت‌ گزارشي‌ از فايل‌هاي‌ نوشتاري‌ و تصويري‌ كه‌ توسط‌ يك‌ كاربرمورد استفاده‌ قرار گرفته‌ است‌ گزارش‌ مي‌شود مثلا اگر كاربري‌ قبل‌ از شما با كامپيوتر كاركرده‌ است‌ دقيقاً به‌ شما نشان‌ خواهد داد كه‌ قبل‌ شما كاربر قبلي‌ در چه‌ برنامه‌هاي‌ واردشده‌ و استفاده‌ كرده‌ است‌.( 16برنامه‌ را در خود ضبط‌ مي‌كند. برنامه‌ هفدهم‌ كه‌ مورداستفاده‌ قرار گرفت‌ روي‌ اولين‌ برنامه‌ قبلي‌ مي‌نشيند.)

 

 

Task Bar

نوار وظيفه‌  مي‌باشد كه‌ در پايين‌ صفحه‌ ويندوز قرار دارد

Start

براي‌ شروع‌ كار روي‌ Startمي‌ رويم‌ تا برنامه‌ها باز شود براي‌ بازكردن‌  Start

مي‌توان‌ ا ز موس‌ يا از كليدهاي‌ تركيبي‌ Ctrl ESC و يا از.... استفاده‌ نمود.

drage & drope

جابجاي‌ آيكون‌ها گويند به‌ اين‌ ترتيب‌ كه‌ باكليد سمت‌ چپ‌ موس‌ روي‌ آيكون‌ رفته‌ و درهمان‌ حالت‌ موس‌ را به‌ مكاني‌ كه‌ مورد نظر است‌ انتقال‌ مي‌دهيم‌ .

Program

براي‌ اجراي‌ برنامه‌اي‌ نصب‌ شده‌ در ويندوز از اين‌ گزينه‌ بايد استفاده‌ كرد. (برنامه‌ يابرنامه‌ هايي‌ را كه‌ نصب‌ مي‌نماييم‌ ،بعنوان‌ آخرين‌ برنامه‌ در رديف‌ برنامه‌ها قرار مي‌گيرداما بعد از خاموش‌ و روشن‌ كردن‌ كامپيوتر برنامه‌ها براساس‌ حروف‌ الفباي‌ لاتين‌ مرتب‌مي‌شود.

Favorite

براي‌ اينكه‌ به‌ راحتي‌ بتوانيم‌ از برنامه‌هاي‌ مورد و آدرس‌هاي‌ اينترنتي‌ استفاده‌ نماييم‌،(آدرس‌ سايت‌ مربوطه‌) مي‌توانيم‌ از اين‌ قسمت‌ استفاده‌ كنيم‌.

Document

اين‌ قسمت‌ گزارشي‌ از برنامه‌هاي‌ استفاده‌ شده‌ را به‌ ما مي‌دهد كه‌ توسط‌ خودمان‌ ياديگر كاربران‌ قبلي‌ از آن‌ برنامه‌هاي‌ استفاده‌ شده‌ است‌.

نحوه‌ پاك‌ كردن‌ اين‌ برنامه‌ها،( براي‌ اينكه‌ كاربر متوجه‌ نشود كه‌ ما از چه‌ برنامه‌هاي‌استفاده‌ كرده‌ ا يم‌ بايد

1- با موس‌ ،بر روي‌ Task Bar رايت‌ كليك‌ مي‌كنيم‌، آخرين‌ گزينه‌ را كه‌ Propertisمي‌باشد را انتخاب‌ كرده‌، منويي‌ ظاهر مي‌شود. در اين‌ منو بايستي‌ قسمت‌

 Start Menu Programe  را انتخاب‌ كرده‌ و با استفاده‌ از منوي‌ ظاهرشده‌ Claer نسبت‌به‌ تاييد و پاك‌ كردن‌ اقدام‌ نماييم‌. حال‌ اگر بر روي‌ قسمت‌ Document برويم‌ و كليك‌كنيم‌ برنامه‌ها همه‌ پاك‌ شده‌ است‌ .

 پاك‌ مي‌باشد.

Seting (مهم‌ است‌ )

با استفاده‌ از اين‌ قسمت‌ مي‌توان‌ تنظيمات‌ نرم‌افزاري‌ و سخت‌افزاري‌ كامپيوتر را به‌راحتي‌ انجام‌ داد.ـ پشت‌ صحنه‌ و پرينت‌ و.....

Find

با استفاده‌ از اين‌ گزينه‌ مي‌توان‌ فايل‌ها و پوشه‌هاي‌ مورد نظر در كامپيوتر را پيدا نمود.حتي‌ مي‌توان‌ با اتصال‌ به‌ اينترنت‌ اشخاص‌ مورد نظر را در دنيا جستجو و پيدا نماييم‌.

Help(مهم‌ است‌ )

با استفاده‌ از اين‌ قسمت‌ مي‌توان‌ هر نوع‌ مطلبي‌ را كه‌ در ويندوز بخواهيم‌ مطالعه‌ نماييم‌و يا هر نوع‌ عيب‌ يابي‌ در ويندوز را به‌ راحتي‌ مطالعه‌ نماييم‌ .

براي‌ استفاده‌ از اين‌ گزينه‌ بايد

روي‌ Help رفته‌ كليك‌ نماييم‌ .

سه‌ گزينه‌ يا سه‌ (تب‌) داريم‌ بنامهاي‌ Search و index  وContents:

اگر مشكلي‌ داشتيم‌ مي‌رويم‌  روي‌ Contents

Contents (به‌ معناي‌ محتويات‌ است‌)  اگر موضوعي‌ راكه‌ مي‌خواهيم‌ مطالعه‌ نماييم‌موضوعي‌ مشخص‌ باشد درقسمت‌ Contents بر روي‌ كتابچه‌ مربوطه‌ رفته‌ و مطلب‌مربوطه‌ رفته‌ و مطلب‌ مربوطه‌ را به‌ راحتي‌ مطالعه‌ مي‌كنيم‌

index

از اين‌ تب‌ در مواردي‌ استفاده‌ مي‌كنيم‌ كه‌ موضوع‌ مورد مطالعه‌ را نمي‌دانيم‌ در چه‌كتابي‌ قرار دارد.

Search

 از اين‌ قسمت‌ تعداد كلمات‌ بكار برده‌ شده‌ در مورد موضوع‌ مربوطه‌ را مي‌توان‌ متوجه‌شد.

RUN

از اين‌ قسمت‌ براي‌ اجراي‌ سريع‌ بعضي‌ از برنامه‌ها استفاده‌ مي‌نماييم‌ .

Log Off براي‌ خروج‌ از شبكه‌ و ورود به‌ شبكه‌ محلي‌ مورد استفاده‌ قرار مي‌گيرد.

 

نحوه‌ ايجاد پوشه‌ :

پوشه‌ محل‌ نگاهداري‌ فايل‌ و زير شاخه‌ها را گويند كه‌ نحوه‌ تشكيل‌ پوشه‌ براساس‌فرمول‌ زير است‌:

تاييد      Folder            New    R C     رايت‌ كليك‌

 

نحوه‌ ايجاد پوشه‌ :

ابتدا در روي‌ Desk top جايي‌ كه‌ خالي‌ است‌ رايت‌ كليك‌ كرده‌،  قسمت‌ NEW راانتخاب‌ نموده‌ و روي‌ پوشه‌ يا Folder كليك‌ مي‌كنيم‌ پوشه‌ جديد ساخته‌ مي‌شود.

حال‌ اگر خواستيم‌ پوشه‌ با باز كنيم‌ بايد روي‌ پوشه‌ ِف‌ت‌ه‌ و كليك‌ كنيم‌ .

اگر خواستيم‌ نام‌ پوشه‌ را عوض‌ كنيم‌. روي‌ پوشه‌ رفته‌ و دكمه‌ F2 را مي‌زنيم‌ ونام‌ جديدرا تايپ‌ مي‌كنيم‌ .

نحوه‌ حذف‌ يك‌ پوشه‌ و بازيابي‌ اطلاعات‌ :

1- روي‌ پوشه‌ مربوطه‌ رايت‌ كليك‌ نموده‌ و گزينه‌ Delate را انتخاب‌ مي‌كنيم‌ پوشه‌ پاك‌مي‌شود.

2- پوشه‌ مربوطه‌ را انتخاب‌ كرده‌ و  كليد Delate را مي‌زنيم‌ .

3- با drag and drope پوشه‌ را كشيده‌ و روي‌ سطل‌ آشغال‌ يا Ricecel been مي‌گذاريم‌.پوشه‌ پاك‌ مي‌شود.

اگر خواستيم‌ كه‌ زمان‌ پاك‌ كردن‌ پوشه‌ يا پرونده‌اي‌، كامپيوتر از شما سئوال‌ نكند كه‌ آيامطمئن‌ هستيد كه‌ مي‌خواهيد پاك‌ كنيد يا خير.

روي‌ پوشه‌ رفته‌ رايت‌ كليك‌ مي‌كنيم‌. Propertes   را انتخاب‌ نموده‌ و از منوي‌ ظاهرشده‌ پايسين‌ترين‌ ياداداشت‌ TeX را از حالت‌ فعال‌ خارج‌ مي‌كنيم‌ .

 

نحوه‌ خالي‌ كردن‌ و بازيابي‌ اطلاعات‌ از Ricecel been

براي‌ خالي‌ كردن‌، روي‌ سطل‌ آشغال‌ رفته‌ و رايت‌ كليك‌ مي‌كنيم‌ و گزينه‌ Emty راانتخاب‌ و تاييد مي‌كنيم‌. و براي‌ بازيابي‌ روي‌ پوشه‌ مربوطه‌ در سطل‌ اشغال‌ رفته‌ و باdrag and drope پوشه‌ را به‌ Desk top منتقل‌ مي‌كنيم‌ .

 

 

 

 

تغيير تصويرشورت‌ كات‌ ايجاد شده‌ :

روي‌ پوشه‌ شورت‌ كات‌ رايت‌ كليك‌ كرده‌ گزينه‌  Propertes   را انتخاب‌ مي‌كني‌. از منوي‌ظاهر شده‌ پايين‌ترين‌ منوChange icon را انتخاب‌ و بعد از انتخاب‌ تصوير مورد دلخواه‌كليد OK را مي‌زنيم‌.

 

استفاده‌ از برنامه‌هاي‌ جانبي‌ Accessoris

Commoucationارتباطات‌

Enttument تفريحات‌ و سرگرمي‌

Systerntoolsابزارهاي‌ سيستمي‌

Game بازيها

Caloctorماشين‌ حساب‌

imaigin كار با تصاوير

note pad درفترچه‌ يادداشت‌

Pation نقاشي‌

Word padدفرتچه‌ يادداشت‌

 

 

 

طريقه‌ پيدا كردن‌ سكتورهاي‌ بد در درايوها

روي‌ اكسسوري‌ رفته‌ با انتخاب‌ سيستم‌ تولز و انتخاب‌ اسكن‌ ديسك‌، درايو مربوطه‌ راانتخاب‌ نموده‌ و اسكن‌ مي‌كنيم‌. درايوهاي‌ پنهان‌ در كامپيوتر نيز در همين‌ مرحله‌مشخص‌ مي‌شود كه‌ بايد تمرين‌ شود.

Scan Diskزماني‌ كه‌ برنامه‌اي‌ در اجرا دچار مشكل‌ بود از اين‌ گزينه‌ استفاده‌ مي‌كنيم‌ .

اسكن‌، فقط‌ خانه‌هاي‌ خراب‌ و محل‌هاي‌ خراب‌ درايوها رامشخص‌ نموده‌ تا اطلاعاتي‌برر روي‌ آنها ضبط‌ نشود.

براي‌ اعلام‌ تعداد پوشه‌هاي‌ يك‌ فايل‌ (پوشه‌هاي‌ آشكار و پنهان‌ چه‌ كاري‌ بايد انجام‌شود؟

گزينه‌ Scan Diskرا انتخاب‌ كرده‌ بعد از انتخاب‌ درايو(C D E ....)  و انجام‌ اسكن‌اطلاعاتي‌ بر روي‌ صفحه‌ ظاهر مي‌شود كه‌ فايل‌هاي‌ پنهان‌ و آ شكار آن‌ درايو را به‌ مانشان‌ مي‌دهد.

اگر در كامپيوتر فايل‌ Scan Disk را نداشته‌ايم‌ مي‌توانيم‌ از قسمت‌ RUN اين‌ گزينه‌ را(ScanDisk) را تايپ‌ مي‌كنيم‌. و برنامه‌ اجرا مي‌شود.

لازم‌ است‌ هر يك‌ هفته‌ يا دو هفته‌ يكبار Scan Disk و Deffrag را بايد در كامپيوتر انجام‌دهيم‌ تا هم‌ اطلاعات‌ منظم‌ ومرتب‌ باشند وهم‌ فضاي‌ كمتري‌ را اشغال‌ كرده‌ باشند.

 

ايجاد فايل‌ در ويندوز:

به‌ سه‌ طريق‌ مي‌توانيم‌ در ويندوز ايجاد فايل‌ نوشتاري‌ كنيم‌ .

Not Pad -1  فقط‌ با يك‌ نوع‌ خط‌ و يك‌ اندازه‌ (كمترين‌ فضاي‌ را اشغال‌ مي‌كند)

Word Pad-2( مجاز هستيم‌ خطوط‌ مختلف‌ با اندازه‌هاي‌ مختلف‌ را داشته‌ باشيم‌ )

Microsaft Word-3(انواع‌ كارهاي‌ تايپي‌ وسايه‌ دار و طراحي‌هاي‌ پيچيده‌ را مي‌توان‌ بااين‌ نرم‌افزار انجام‌ داد.

Q33Y  را با خط‌ ديگري‌ مي‌توان‌ به‌ صورت‌ ديگري‌ مشاهده‌ كرد.

 

جلوگيري‌ از آسيب‌ ديدن‌ مونيتور:

براي‌ جلوگيري‌ از آسيب‌ ديدن‌ مونيتور از اين‌ گزينه‌ استفاده‌ مي‌كنيم‌ براساس‌ فرمول‌ زيرو تنظيمات‌ دلخواه‌ Desk top-----Rclic-----Propertis-----Screen Saver--

 

پوشه‌: محل‌ نگهداري‌ مجموعه‌اي‌ از اطلاعات‌ گوناگون‌ را مي‌گويند.

فايل‌: محل‌ نوشتن‌ مطالب‌ و يادداشت‌ها( برگه‌) را گويند.

 

  مديريت‌ برنامه‌ ريزي‌ وطراحي‌

براي‌ اينكه‌ بتوانيم‌ در كامپيوتر به‌ نحو احسن‌ و يا به‌ عنوان‌ يك‌ شئي‌ استفاده‌ كنيم‌ نياز به‌مديريت‌ و برنامه‌ ريزي‌ داريم‌. به‌ دو طريق‌ مي‌توان‌ از اين‌ برنامه‌ مديريت‌ استفاده‌ نماييم‌1- از طريق‌ برنامه‌هاي‌ كابر ويندوز APPLICATION WINDOS

2- برنامه‌ هايي‌ كه‌ خودمان‌ در اختيار كامپيوتر قرار مي‌دهيم‌ (برنامه‌هاي‌ نوشتاري‌ )

براي‌ اين‌ منظور به‌ روش‌ زيري‌ عمل‌ مي‌كنيم‌ .

1- داخل‌ MY COMPIUTER رفته‌ و گزينه‌ Scheduled Test را انتخاب‌ مي‌كنيم‌

2- منويي‌ ظاهرمي‌ شود .

3- از منو ظاهر شده‌ گزينه‌ Add Scheduled  را انتخاب‌ مي‌كنيم‌ .

4-شكل‌ خود نويس‌  و ساعت‌ ظاهر مي‌شود.

5- گزينه‌ Nextرا انتخاب‌ مي‌كنيم‌

اگر خواستيم‌ از برنامه‌هاي‌ خود ويندوز استفاده‌ كنيم‌ از APPLICATION استفاده‌مي‌كنيم‌ .

6- چون‌ مي‌خواهيم‌ خودمان‌ يك‌ برنامه‌ طراحي‌ كنيم‌ گزينه‌ Brows را انتخاب‌ مي‌كنيم‌ .

7- منويي‌ ظاهر مي‌شود كه‌ بايد انتخاب‌ كنيم‌ ((selct Programe Show

8- گزينه‌ Next TEX Doucoment را انتخاب‌ مي‌كنيم‌ .

در اين‌ قسمت‌ مي‌توان‌ برنامه‌ را بصورت‌ Dialy روزانه‌ Weakly هفته‌اي‌Mounthlyماهانه‌ و يا انجام‌ برنامه‌ در راس‌ ساعتي‌ ON time only را انتخاب‌ كنيم‌ .

9- بعد از انتخاب‌ سر ساعت‌ كامپيوتر زماني‌ كه‌ روش‌ مي‌شود يا زماني‌ كه‌ وارد شبكه‌مي‌شيود بعداز Dialy منويي‌ ظاهر مي‌شود بنام‌ Scheduled Taske Wizar كه‌ با نتخاب‌

Start time برنامه‌ طراحي‌ شده‌ اجرا مي‌شود.

 

نكاتي كه در جوشكاري بايستي مورد توجه قرار گيرد :

1-   محل جوشكاري بايستي بدون رطوبت و خشك بوده و از تهويه مناسبي نيز برخوردار باشد .

2-   در موقع تميز كردن درز جوش و زدودن سرباره ها حتماً از عينك محافظ استفاده نمائيد .

3-   كابل جوشكاري انبر و اتصالات آنها بايستي كاملاً سالم بوده و عاري از هر نوعت عيب باشد .

4-   دستگاه هاي جوشكاري را فقط زماني جابجا كنيد كه برق آنها از شبكه قطع شده باشد .

5-   هرگز به قسمت هاي عايق نشده انبر الكترود گير ، انبر اتصال و كابلهاي جوشكاري دست نزنيد .

6-   قبل از شروع به جوشكاري اطراف محيط كار خود را از مواد آتش زا و همچنين افراد غير مسئول دور كنيد .

 

فصل پنجم :

لوله و اتصالات

انواع لوله :

لوله ها را مي توان به انواع مختلف از نظر جنس ، كاربرد و نحوه اتصالات دسته بندي نمود .

لوله هايي كه در سيستم آبرساني و فاضلاب مورد استفاده قرار مي گيرد به شرح ذيل مي باشد .

* لوله هاي گالوانيزه :

لوله هاي گالوانيزه خود به دو دسته تقسيم مي شوند : لوله هاي فولادي گالوانيزه و لوله هاي آهني گالوانيزه اين دو نوع در بازار به لوله هاي آهني سفيد معروفند و عموماً بين اين دو فرقي گذاشته نمي شود ،در صورتيكه لوله هاي فولادي گالوانيزه در مقايسه با نوع آهني آن سبك تر و براق تر هستند .

1- لوله هاي فولادي گالوانيزه :

اين نوع لوله ها گاهي براي تخليه فاضلاب لوازم بهداشتي كوچك به كار برده مي شود ولي مورد استفاده اصلي آنها براي تهويه است . جنس اين لوله ها از فولاد نرمي است كه در ساختن آن ورقه فولاد را با فشار داخل قالب عبور داده درز آن را جوش مي دهند و سپس آنها را جهت افزايش مقاومت در برابر اسيدها و زنگ زدگيها در يك وان آبكاري روي اندود (گالوانيزه) مي كنند . اين نوع لوله ها نسبت به نوع آهني در برابر اسيدها مقاومت كمتري دارند و كليه اسيدهايي كه براي چدن مضر مي باشند فولاد گالوانيزه را هم خراب مي كنند .

2- لوله هاي آهني گالوانيزه :

جنس اين لوله ها از آهن سفيد نورد شده است كه درز آن توسط دستگاه هاي درز جوش بهم جوش داده مي شود و سپس لوله را در فلز روي مذاب فرو مي برند . به همين علت آنها را لوله هاي با درز نيز مي گويند . اين نوع لوله ها از رنگ تيره و خاكستريشان شناخته مي شوند .و عموماً به دو صورت سبك و متوسط توليد مي شوند .

كليه لوله هاي فولادي و آهني گالوانيزه در شاخه هاي 6 متري و دو سر دنده با قططر  اينچ تا 8 اينچ توليد مي گردند . قر اين لوله ها معمولاً‌قطر اسمي است كه بزرگتر از قطر داخلي و كوچكتر از قطر خارجي است .

همچنين در بازار اين لوله ها را بر اساس نمره مي شناسند . لوله هاي گالوانيزه نيز به وسيله دنده پيچي به يكديگر وصل و توسط مواد مناسب آب بندي مي شوند .

 

 

مشخصات لوله هاي گالوانيزه

 

 

مطابقت قطر اسمي و نمره لوله ها

 

* لوله هاي چدني :

جنس اين لوله ها از چدن ريخته گري است و بر حسب نوع كاربرد آنها انواع و مقدار آلياژ ، شكل و طول لوله ،‌نوع اتصالات آنها با هم متفاوت هستندو اغلب در سيستم لوله كشي فاضلاب استفاده مي شوند .

لوله هاي چدني كه در سيستم لوله كشي فاضلاب به كار مي رود :

الف) سرتوپي (يك سرتوپي – دو سرتوپي)

ب) دو سر تخت

 

 

مزاياي لوله هاي چدني :

1-   در برابر فشار وارده به جداره هاي خارجي داراي مقاومت و استحكام خوبي هستند .

2-   فرسودگي اين لوله ها كمتر از لوله هاي فلزي است .

3-   مي توان براحتي از دستگاه تراكم هوا جهت باز كردن و رفع گرفتگي لوله استفاده نمود .

4-   قيمت لوله هاي چدني نسبت به لوله هاي آهني ارزانتر است .

معايب لوله هاي چدني :

1-   نصب لوله هاي چدني نسبت به لوله هاي آهني كنتدتر انجام مي شود .

2-  لوله هاي چدني به علت تاثير مواد شيميايي موجود در فاضلاب زنگ مي زنند و جلوگيري از زنگ زدگي آنها ميسر نمي باشد .

3-   داشتن وزن زياد قطعات و كثر اتصالات و در نتيجه زياد پيوند از معايب ديگر لوله هاي چدني مي باشد .

مقايسه لوله چدني توپي دار و سر تخت :

1-   قابليت تحمل فشار لوله هاي سرتخت بيشتر است .

2-   لوله هاي سر تخت به دليل نداشتن مادگي و لبه هاي قيطاني و وزن و ضخامت كمتر و نوع پيوند كاربرد بيشتري دارند .

3-  لوله هاي سرتخت به دليل خاصيت الاستيكي نوع پيوند آن تغيير حرارت بيشتري را نسبت به لوله هاي ديگر تحمل مي كند .

 

وزن لوله هاي چدني توپي دار فاضلاب (استاندارد ASTM)

 

 

 

افست يا دو خم

در تغيير امتداد لوله هاي افقي و قائم سيستم لوله كشي فاضلاب به كار مي رود وبا مقادير انحراف مختلف توليد مي شوند .

 

طريقه اتصال لوله هاي چدني

اتصال لوله هاي چدني توپي دار با استفاده از كنف و سرب انجام مي گيرد و اتصال لوله هاي چدني دو سر تخت به كمك واشر لاستيكي و بست مخصوص انجام مي شود .

روش اتصال لوله هاي چدني توپ دار :

1-  ابتدا بايستي بدنه لوله واتصالات از نظر سالم بودن تست شود و نحوه آزمايش از طريق زدن ضربات آرام چكش امكان پذير است . چنانچه لوله شكسته باشد يا حتي داراي ترك مويي حزيي باشد صداي ضربات به صورت بم كه اصطلاحاً صداي «مرده چدن» نام دارد شنيده مي شود .

 

 

2-  پس از اينكه لوله ها در يك امتداد به صورت هم محور در داخل يكديگر قرار داده شدند كنف مخصوص بايستي با استفاده از قلم و چكش در طوقه مطابق شكل متراكم شود .

لازم به ذكر است كنف مورد استفاده به دو روش دو رشته اي و سه رشته اي بافته مي شود و كنف بافته شده بايستي متناسب با قطر لوله هاي اتصالي بوده و فضاي بين نر و مادگي را تا عمق 5/2 سانتي متري لبه مادگي پر نمايد .

3-  سرب مذاب كه قبلاً توسط چراغ كوره اي يا كوزه ذوب تهيه شده با ملاقه مطابق شكل داخل طوقه ريخته مي شود . چنانچه محل پيوند به صورت كاملاً عمودي و سرتوپي رو به بالا باشد نيازي به كمربند سرب ريزي نيست اما اگر محل پيوند افقي يا مايل يا سرتوپي رو به پايين باشد استفاده از كمربند سرب ريزي ضروري است و بايد با استفاده از كمربندهاي نخ سوز يا لاستيكي يا فلزي يا گل رس با ايجاد مسير سرب ريزي عمل سرب ريزي را انجام داد .

4-  بعد از تمام مراحل فوق وقتي سرب سرد شد آن را بايد با استفاده از قلم سرب كوبي و چكش به طور آهسته كوبيد تا مواد لازم حتي الامكان به داخل اتصال برود .

روش اتصال لوله هاي چدني سر تخت :

1-   ابتدا بايد واشر لاستيكي را از طوقه فولادي خارج كرده و سالم بودن آن را بررسي نمود .

2-  واشر لاستيكي را در انتهاي قطعه اول لوله مورد اتصال قرار داده به طوريكه رگه برجسته مياني واشر به لبه انتهايي لوله مماس باشد .

3-   قسمت آزاد واشر لاستيكي را به پايين برگردانده تا رگه برجسته مياني روي لبه انتهايي لوله قرار گيرد .

4-  قطعه دوم مورد اتصال را وارد واشر لاستيكي نموده به طوريكه لبه آن روي رگه برجسته مياني قرار گيرد . سپس بايد قسمت برگردانيده شده واشر را به حالت اول خود درآورد .

5-  بست نگهدارنده فولادي را باز رده جهت سهولت بسته شدن سطح داخلي آن را كمي چرب نموده و طوقه را در محل خود و بر روي واشر لاستيكي قرار داده و پيچها را در محل خود بايد بتدريج سفت نمود .

* لوله هاي پلاستيكي :

لوله هاي پلاستيكي كه در تاسيسات آب و فاضلاب بكار برده مي شوند عبارتند از :

1-   لوله هاي پلاستيكي پي وي سي (PVC – مخفف پلي و نيل كلرايد)

2-   لوله هاي پلاستيكي (PE مخفف پلي اتيلن)

3-   لوله هاي پلاستيك ABS (مخفف اكريلونيتريل ، بوتادين و استيرن)

4-   لوله هاي پلاستيك PP (مخفف پلي پروپلين)

5-   لوله هاي پلاستيكي CPVC (مخفف كلرينيتد پلي و نيل كلرايد)

6-   لوله هاي پلاستيكي PB (مخفف پلي بوتيلن)

 

 

مزاياي لوله هاي PVC

1-   اتصال لوله و قطعات آن بسيار آسانتر و سريعتر از ساير لوله ها انجام مي شود .

2-   در نصب روكار احتياجي به رنگ آميزي ندارند .

3-   داراي وزن سبك هستند و به راحتي در بين سقف كاذب و مكانهايي كه دسترسي بدان مشكل است نصب مي شود .

4-   در مقايسه با لوله هاي ديگر قطر خارجي كمتري داشته و به راحتي در داخل ديوار جاسازي و اجرا مي شود .

5-   در برابر مواد شيميايي از مقاومت بالايي برخوردار هستند .

معايب لوله هاي PVC

1-   لوله هاي پي وي سي خشك در برابر سرما بسيار حساس و شكننده مي باشند .

2-   لوله هاي پي وي سي در برابر حرارت زياد فرم و استحكام خود را از دست مي دهند .

3-   به علت قدرت مقاومت كم جداره اين نوع لوله ها بايستي از فنر لوله بازكني براي گرفتگي مجراي لوله ها استفاده نمود .

4-   در برار نيروهاي خارجي داراي مقاومت كمتري هستند .

 

 

مشخصات لوله هاي PVC فشار ضعيف

 

 

مشخصات لوله هاي PVC فشار قوي

 

نكته 1 :‌ اتصال لوله هاي PVC بر حسب نوع لوله و اتصالات به روشهاي مختلف انجام مي شود كه نوع اتصال چسبي متداولتر است .

نكته 2 : اتصال حداقل به مدت 10 تا 15 دقيقه به هيچ وجه نبايستي حركت داده شود تا سفت گردد .

مزاياي انواع لوله هاي PE

نوع اول – داشتن چگالي ، مقاومت حرارتي پايين و قابليت انعطاف خوب از مزاياي اين نوع مي باشد .

نوع دوم – داراي چگالي متوسط و اندكي سخت تر از نوع اول هستند و در دماي بالا مقاومتشان بيشتر بوده و قابليت انبساط بهتري دارند .

نوع سوم – بسيار سنگين تر از نوع قبلي و چگالي بيشتري دارند و برترين خواص فيزيكي از نظر مقاومت – قابليت انبساط- درجه سختي – ضريب زبري را دارا هستند و از اين رو كاربرد وسيعي در گازرساني و آبرساني دارند .

نكته 1 : اتصال لوله هاي PE به روشهاي مختلف دنده اي – فلنچي – بستي – اورينگي و نر و مادگي با روش اتصال جوش حرارتي و جوش سر به سر انجام مي شود .

نكته 2 : اتصال دنده اي در مورد كليه لوله هاي پلاستيكي سنگين و 4 اينچ به پايين قابل اجرا است .

مزاياي لوله هاي PB

لوله پلي بوتيلن در برابر خوردگي ، يخ زدگي ، زنگ زدگي ، خاكهاي اسيدي و رسوب گرفتگي مقاوم است . اين لوله هنگام انجماد ترك نمي خورد و در دماي 82 درجه سانتي گراد فشار 5/6 اتمسفر را تحمل مي كند .

نكته : به سبب انعطاف پذيري اين لوله هاي در شبكه لوله كشي ضربه قوچ اتفاق نمي افتد .

* لوله هاي پنج لايه :

در تاسيسات لوله كي ساختمان خوردگي و رسوب در لوله هاي فلزي خسارات و مشكلاتي را بوجود مي آورد . براي حل اين مشكل تا كنون تلاشهاي زيادي صورت گرفته است .استفاده ازآلياژهاي مختلف با پوشش گوناگون از راه حل هايي است كه تا كنون براي افزايش مقاومت فلز در برابر خوردگي به كار رفته است بي آنكه هيچ يك پاسخي قطعي به مشكل بدهند .

يكي ديگر از راه هايي كه براي پرهيز از مشكلات لوله هاي فلزي پيشنهاد شده است استفاده از لوله هاي پليمري است اما به كارگيري اين لوله ها در عمل نشان داده كه اگر چه جايگزيني فلز با پلاستيك مسله خوردگي و پوسيدگي لوله را حل مي كند اما مشكلات ديگري را باعث مي شود كه پيش از آن وجود نداشت از جمله نفوذ اكسيژن ، محدوديت در تحمل فشار يا دماي بالا ، ضريب انبساط زياد و ... .

در اين شرايط گروهي از دانشمندان به تلفيق فلز و پليمر توجه كردند . به عنوان مثال سوپر پايپ نقطه اوج همين تكنولوژي است . تلفيقي هوشمندانه كه حاصل آن لوله اي است پنج لايه شامل يك لوله آلومينيومي ، دو لايه پليمر و دو لايه چسب مخصوص – كه مقاومت در برابر خوردگي ، زنگ زدگي ، رسوب و پوسيدگي را از لوله هاي پليمري و توان تحمل حرارت مداوم ، فشار بالا و نفوذ ناپذيري را از لوله هاي فلزي به ارث برده است . سوپر پايپ آخرين دستاورد تكنولوژي است هك براي تمام تاسيسات ساختمان قابل استفاده است و حتي در بدترين شرايط صد سال عمر مي كند .

 

جدول مقايسه اي سوپر پايپ

 

ساختار لوله هاي سوپر پايپ

يك لوله آلومينيمي با جوش طولي اولتراسونيك ،‌بدنه اصلي سوپر پايپ را تشكيل مي دهد . اين لايه فلزي مقاومت در برابر فشار ، حرارت و نفوذ اكسيژن را تامين مي كند . در لايه هاي داخلي و بيروني سوپر پايپ به جاي پلي اتيلن مشبك (PEX) از پليمر جديد PEOC استفاده مي شود كه عمر اين پليمر در شرايط سخت كاري و در فشار و دماي بالا حتي با ضريب اطمينان 5/2 بيش از 400 سال است .

لايه هاي فلزي و پليمر طي فرآيندي توسط دو لايه چسب مخصوص با هم تلفيق مي شوند .

مزاياي لوله هاي پنج لايه :

1.     زنگ نمي زند ، رسوب نمي گيرد و هرگز نمي پوسد .

2.     به راحتي خم مي شود و شكل مي پذيرد .

3.     نصب آن سريع ، آسان و بدون ضايعات مي باشد .

4.     بسيار سبك و حمل و نقل آن آسان است .

5.     عدم امكان نفوذ اكسيژن به لوله و جلويگري از لجن زدگي و تغيير رنگ آب .

6.     ضريب انبساط طولي بسيار ناچيز .

7.     افت فشار بسيار ناچيز بدليل هموار بودن سطح داخل لوله .

8.     مقاوم در برابر ضربه و مواد شيميايي .

9.     مقاوم در برابر فشار به علت جوش طولي آلومينيوم .

10.در لوله كشي توكار مطمئن و در نصب روكار زيبا است .

11. توان تحمل حرارت مداوم .

 

اتصالات :

در لوله كشيآب سرد و گرم مصرفي براي اتصال لوله ها به يكديگر ، تغيير جهت دادن لوله ، انشعاب گيري و يا تبديل قطر لوله از قطعاتي استفاده مي نمايند كه آنها را اتصالات يا وصاله مي نامند .

وصاله ها يا اتصالات در دو نوع پيچي يا (دنده اي) و جوشي ساخته مي شوند كه منحصراً در لوله كشي آب سرد و گرم و برگشت مصرفي بايد از نوع پيچي يا دنده اي سفيد استفاده كرد زيرا استفاده از وصاله هاي دنده اي غير گالوانيزه مشكل خورده شدن و در نتيجه پوسيدگي لوله ها را بوجود مي آورد.

متداولترين وصاله هاي مورد استفاده در تاسيسات به شرح زير طبقه بندي مي شوند :

1- زانويي :

اين وصاله براي تغيير جهت دادن به اندازه 90 يا 45 درجه مورد استفاده قرار مي گيرد كه خود شامل زانوي قائم 90 درجه – زانوي 45 درجه – زانوي روپيچ و توپيچ 90 درجه يا چپقي – زانوي روپيچ توپيچ 45 درجه و زانوي تبديل مي باشد.

زانويي قائم 90 درجه :

وصاله اي است كه براي تغيير جهت به اندازه 90 درجه در لوله كشي از آن استفاده مي شود. اين وصاله در دو سر از داخل دنده شده است .

زانويي 45 درجه :

همانند زانويي قائم 90 درجه براي تغيير جهت لوله ، با انحراف 45 درجه مورد استفاده قرار مي گيرد .در لوله كشي فاضلاب در مواردي كه تغيير جهت و انحراف 90 درجه اي لوله كشي به وسيله زانويي قائم احتمال ايجاد گرفتگي در لوله را افزايش مي دهد با استفاده از اتصال دو عدد زانويي 45 درجه و يك عدد مغزي شعاع انحناي تغيير جهت بيشتر مي شود .اين وصاله در دو سر از داخل دنده شده است .

زانويي روپيچ توپيچ 90 درجه :

اين وصاله كه به نام زانوي چپقي معروف است همانند زانويي قائم 90 بوده ولي در دو سر به ترتيب از داخل و خارج دنده شده است و جهت قطعات هم قطر كه يك قطعه در محل اتصال از رو و ديگري از داخل دنده شده باشد به كار مي رود .

 

 

زانوي تبديلي :

اين وصاله در دو سر از داخل دنده شده است و براي اتصال قطعات با قطرهاي مختلف مورد استفاده قرار مي گيرد .

2- سه راهي

از اين وصاله جهت انشعاب گيري استفاده مي شود . سه راهي ها شامل سه راهي قائم – سه راهي 45 درجه – سه راهي تبديل ساده و روپيچ توپيچ هستند .

سه راهي قائم :

سه راهي قائم كه سه راهي معادل نيز ناميده مي شود وصاله اي است كه براي گرفتن انشعاب و اتصال انشعابات فرعي مورد استفاده قرار مي گيرد . اين سه راهي از داخل دنده شده و براي انشعابهاي با انحراف 90 درجه و هم قطر به لوله اصلي به كار مي رود . ژ

سه راهي 45 :

همانند سه راهي قائم از داخل دنده شده و در لوله كشي تاسيسات فاضلاب مورد استفاده فراوان دارد وجهت اتصال انشعابات فرعي با انحراف 45 به كار برده مي شود .

سه راهي تبديل :

جهت اتصال انشعابهاي فرعي با قطرهاي متفاوت نسبت به قطر لوله اصلي مورد استفاده قرار مي گيرد . اين وصاله در اندازه هاي تبديلي گوناگون و به صورت دنده از داخل و روپيچ توپيچ توليد مي شود .

3- بوشن :

اين وصاله تماماً از داخل دنده شده است به همين منظور مي توان براي اتصال دو لوله يا دو وصاله كه يك سر آنها از خارج داراي دنده است استفاده نمود .

بوشنها شامل بوئشن ساده – بوشن روپيچ توپيچ تبديل مي باشند .

بوشن ساده :

يك قطعه استوانه تو خالي و ريخته شده از چدن است كه از داخل دنده شده است اين وصاله جهت اتصال دو لوله هم قطر و در راستاي هم مورد استفاده قرار مي گيرد .

بوشن روپيچ توپيچ :

همانند بوشن ساده است ولي در دو سر به ترتيب از داخل و خارج دنده شده است و جهت اتصال دو قطعه كه يكي از رو و ديگري از داخل دنده شده باشد مورد استفاده قرار مي گيرد .

بوشن تبديل :

اين بوشن از چدن ريخته شده و قطر دو سر آن متفاوت است و جهت اتصال دو لوله با قطرهاي مختلف و در راستاي هم مورد استفاده قرار مي گيرد .

4- چهار راهي

وصاله هايي هستند كه همانند سه راهي ساده و تبديل در اندازه هاي مختلف توليد شده و جهت اتصال انشعابات فرعي مورد استفاده قرار مي گيرد .

چهارراهي ها شامل چهار راهي ساده و چهارراهي تبديل مي باشند . كاربرد اين نوع وصاله ها در تاسيسات لوله كشي فاضلاب نادر بوده و حتي المقدور از اتصال انشعابات چهار راهي در لوله هاي با قطر كم خودداري مي شود .

5- مغزي

از يك قطعه لوله كوتاه دو سر دنده و يك قطعه آهن ريخته شده به شكل لوله كه دو سر آن از خارج دنده مي گردد ساخته مي شوند . براي اتصال اجزاي سيستم لوله كشي به خصوص اتصال دو وصاله به يكديگر مورد استفاده قرار مي گيرد .

مغزي ها شامل مغزي رو پيچ ساده – روپيچ توپيچ تبديل و روپيچ تبديل مي باشند . از مغزي تبديل روپيچ توپيچ همانند بوشن و سه راهي تبديل براي تغيير قطر در لوله كشي استفاده مي شود .

 

 

6- مهرم ماسوره

وصاله اي است جهت اتصال دو قسمت از سيستم لوله كشي كه از دو قسمت نر و ماده تشكيل شده است . اين دو قطعه هر كدام به طور جداگانه روي لوله يا اتصالات ديگر بسته شده و سپس با جفت كردن نر و ماده و بستن مهره واسط ارتباط بين اجزاي اتصال دهنده برقرار مي شود .

كاربرد اين وصاله در ارتباط دادن لوله هاي فاضلاب بسيار كم است و بيشترين مورد استفاده آن در لوله كشي آب بهداشتي ، تهويه فاضلات و مدارهاي بسته مي باشد و معمولاً در تعميرات لوله كشي كاربرد زيادي دارد .

 

7- در پوش :

وصاله اي است كه جهت مسدود كردن انشعابات لوله كشي به كار مي رود .درپوش ها به صورت پيچ از رو دنده مي شوند و محل آچارگيري آن عموماً چهار گوش است . اين وسيله در سيستم هاي لوله كشي فاضلاب در انتهاي مسير لوله كشي يا دريچه هاي بازديد نصب مي گردد .

 

 

8- فلنچ

صفحه مدور چدني است كه براي بستن اتصالات فلنچي يا لوله هاي فلنچ دار استفاده مي شود و نوع بي دهانه آن را فلنچ كور مي نامند .

براي آب بندي اتصالات فلنچي بايستي از واشر استفاده نمود و اين كار با قرار دادن يك واشر بين سطوح اتصال و محكم كردن پيچهاي فلنچ صورت مي گيرد اما بايد دقت كرد كه همه پيچها به طور يكنواخت بالا كشيده شوند تا فشار برابر روي واشر در تمام نقاط وجود داشته باشد .

واشرها ممكن است از ورق لاستيكي ، لاستيك منجيد دار ، پنبه نسوز ، حلقه هاي فلزي نرم موجدار يا ديگر مواد گوناگون بسته به كاربرد خط لوله و فشار اعمالي ساخته شوند .

واشرهاي فلزي بيضي شكل يا هشت ضلعي كه درون شيارهاي سطح فلنچ ها نصب مي شوند ، اغلب در خط لوله هاي فشار بالا به كار مي روند گاهي اوقات فلنچها با يك برجستگي ساخته مي شوند كه درون يك تورفتگي مشابه در فلنچ مقابل نصب مي شود و براي آب بندي اتصال واشري در تورفتگي قرار مي گيرد .

 

 

وسايل آب بندي

آب بندي پيوندهاي لوله گالوانيزه به روشهاي زير انجام مي گيرد :

1- آب بندي با استفاده از مولد لزج كننده (خمير) :

قبل از اينكه لوله هاي حديد شده به يكديگر وصل شوند لازم است محل حديده شده با ماده لزج كننده آغشته شود . تركيبات گرافيت يا روغنهاي غليظي كه براي آب بندي اتصالات لوله به كار مي روند مواد اختصاصي بوده كه داراي گرافيت نرم به حالت معلق يا مخلوط با روغنهاي لزج و ساير مواد مي باشد . اين مادهفقط روي قسمت حديد شده لوله زده مي شود كه باعث لزج شده – حفاظت و جز بهتر اتصال مي گردد . اين ماده مانع از اكسيد شدن قسمت حديده شده كه پوشش گالوانيزه آن در اثر دنده شدن از بين رفته است مي شود و نشت آب را از محل اتصال غير ممكن مي سازد .

سرب قرمز – سرب سفيد يا هر دو آنها مانند تركيبات گرافيكي مخلوط با روغن يا گريس مي توانند به عنوان يك تركيب لزج كننده محافظ و جزم كننده براي پيوندهاي دنده اي مصرف شوند .

 

2- آب بندي با استفاده از خمير و كنف :

در بيشتر موارد براي پيوند آب بندي از الياف كنف و خمير استفاده مي شود . روش كار به اين ترتيب است كه ابتدا خمير لوله كشي به مقدار مناسب با طول و عمق قسمت حديده شده روي آن ماليده مي شود و سپس الياف متناسب با عمق و طول محل پيچش و با ضخامت يكنواخت انتخاب و جهتي كه پيچش وصاله بر روي دنده موجب سفت شدن و فرو رفتن بيشتر كنف در شيار دنده ها گردد پيچانده و با ايجاد گره ساده و يكنواخت در انتهاي قسمت دنده شده مجدداً يك لايه خمير بر روي آن ماليده مي شود .

الياف كنف هيچ گونه محافظتي از لوله و وصاله نكرده و فقط با پر كردن كامل فضاي خالي بين دنده ها آب بندي نسبتاً رضايتبخشي را فراهم مي كند .

 

آب بندي با استفاده از نوار تفلون :

نوارهاي تفلون عموماً به صورت قرقره اي و با يك در پوش محافظ توليد مي شوند . از نوارهاي تفلون به علت گران بودن بيشتر در لوله كشي با قطرهاي كم ، لوله كشي روكار ، اتصال شير آلات و لوله هاي كرومي استفاده مي شود .

ويژگي نوارهاي تفلون :

1-   پر كردن يكنواخت فضاي خالي بين دنده ها .

2-   پوشش سطح حديده شده .

3-   حفاظت نسبي لوله .

4-   تميزي روي كار .

 

 

 

نكاتي كه در جوشكاري بايستي مورد توجه قرار گيرد :

1-   محل جوشكاري بايستي بدون رطوبت و خشك بوده و از تهويه مناسبي نيز برخوردار باشد .

2-   در موقع تميز كردن درز جوش و زدودن سرباره ها حتماً از عينك محافظ استفاده نمائيد .

3-   كابل جوشكاري انبر و اتصالات آنها بايستي كاملاً سالم بوده و عاري از هر نوعت عيب باشد .

4-   دستگاه هاي جوشكاري را فقط زماني جابجا كنيد كه برق آنها از شبكه قطع شده باشد .

5-   هرگز به قسمت هاي عايق نشده انبر الكترود گير ، انبر اتصال و كابلهاي جوشكاري دست نزنيد .

6-   قبل از شروع به جوشكاري اطراف محيط كار خود را از مواد آتش زا و همچنين افراد غير مسئول دور كنيد .

 

فصل پنجم :

لوله و اتصالات

انواع لوله :

لوله ها را مي توان به انواع مختلف از نظر جنس ، كاربرد و نحوه اتصالات دسته بندي نمود .

لوله هايي كه در سيستم آبرساني و فاضلاب مورد استفاده قرار مي گيرد به شرح ذيل مي باشد .

* لوله هاي گالوانيزه :

لوله هاي گالوانيزه خود به دو دسته تقسيم مي شوند : لوله هاي فولادي گالوانيزه و لوله هاي آهني گالوانيزه اين دو نوع در بازار به لوله هاي آهني سفيد معروفند و عموماً بين اين دو فرقي گذاشته نمي شود ،در صورتيكه لوله هاي فولادي گالوانيزه در مقايسه با نوع آهني آن سبك تر و براق تر هستند .

1- لوله هاي فولادي گالوانيزه :

اين نوع لوله ها گاهي براي تخليه فاضلاب لوازم بهداشتي كوچك به كار برده مي شود ولي مورد استفاده اصلي آنها براي تهويه است . جنس اين لوله ها از فولاد نرمي است كه در ساختن آن ورقه فولاد را با فشار داخل قالب عبور داده درز آن را جوش مي دهند و سپس آنها را جهت افزايش مقاومت در برابر اسيدها و زنگ زدگيها در يك وان آبكاري روي اندود (گالوانيزه) مي كنند . اين نوع لوله ها نسبت به نوع آهني در برابر اسيدها مقاومت كمتري دارند و كليه اسيدهايي كه براي چدن مضر مي باشند فولاد گالوانيزه را هم خراب مي كنند .

2- لوله هاي آهني گالوانيزه :

جنس اين لوله ها از آهن سفيد نورد شده است كه درز آن توسط دستگاه هاي درز جوش بهم جوش داده مي شود و سپس لوله را در فلز روي مذاب فرو مي برند . به همين علت آنها را لوله هاي با درز نيز مي گويند . اين نوع لوله ها از رنگ تيره و خاكستريشان شناخته مي شوند .و عموماً به دو صورت سبك و متوسط توليد مي شوند .

كليه لوله هاي فولادي و آهني گالوانيزه در شاخه هاي 6 متري و دو سر دنده با قططر  اينچ تا 8 اينچ توليد مي گردند . قر اين لوله ها معمولاً‌قطر اسمي است كه بزرگتر از قطر داخلي و كوچكتر از قطر خارجي است .

همچنين در بازار اين لوله ها را بر اساس نمره مي شناسند . لوله هاي گالوانيزه نيز به وسيله دنده پيچي به يكديگر وصل و توسط مواد مناسب آب بندي مي شوند .

 

 

مشخصات لوله هاي گالوانيزه

 

 

مطابقت قطر اسمي و نمره لوله ها

 

* لوله هاي چدني :

جنس اين لوله ها از چدن ريخته گري است و بر حسب نوع كاربرد آنها انواع و مقدار آلياژ ، شكل و طول لوله ،‌نوع اتصالات آنها با هم متفاوت هستندو اغلب در سيستم لوله كشي فاضلاب استفاده مي شوند .

لوله هاي چدني كه در سيستم لوله كشي فاضلاب به كار مي رود :

الف) سرتوپي (يك سرتوپي – دو سرتوپي)

ب) دو سر تخت

 

 

مزاياي لوله هاي چدني :

1-   در برابر فشار وارده به جداره هاي خارجي داراي مقاومت و استحكام خوبي هستند .

2-   فرسودگي اين لوله ها كمتر از لوله هاي فلزي است .

3-   مي توان براحتي از دستگاه تراكم هوا جهت باز كردن و رفع گرفتگي لوله استفاده نمود .

4-   قيمت لوله هاي چدني نسبت به لوله هاي آهني ارزانتر است .

معايب لوله هاي چدني :

1-   نصب لوله هاي چدني نسبت به لوله هاي آهني كنتدتر انجام مي شود .

2-  لوله هاي چدني به علت تاثير مواد شيميايي موجود در فاضلاب زنگ مي زنند و جلوگيري از زنگ زدگي آنها ميسر نمي باشد .

3-   داشتن وزن زياد قطعات و كثر اتصالات و در نتيجه زياد پيوند از معايب ديگر لوله هاي چدني مي باشد .

مقايسه لوله چدني توپي دار و سر تخت :

1-   قابليت تحمل فشار لوله هاي سرتخت بيشتر است .

2-   لوله هاي سر تخت به دليل نداشتن مادگي و لبه هاي قيطاني و وزن و ضخامت كمتر و نوع پيوند كاربرد بيشتري دارند .

3-  لوله هاي سرتخت به دليل خاصيت الاستيكي نوع پيوند آن تغيير حرارت بيشتري را نسبت به لوله هاي ديگر تحمل مي كند .

 

وزن لوله هاي چدني توپي دار فاضلاب (استاندارد ASTM)

 

 

 

افست يا دو خم

در تغيير امتداد لوله هاي افقي و قائم سيستم لوله كشي فاضلاب به كار مي رود وبا مقادير انحراف مختلف توليد مي شوند .

 

طريقه اتصال لوله هاي چدني

اتصال لوله هاي چدني توپي دار با استفاده از كنف و سرب انجام مي گيرد و اتصال لوله هاي چدني دو سر تخت به كمك واشر لاستيكي و بست مخصوص انجام مي شود .

روش اتصال لوله هاي چدني توپ دار :

1-  ابتدا بايستي بدنه لوله واتصالات از نظر سالم بودن تست شود و نحوه آزمايش از طريق زدن ضربات آرام چكش امكان پذير است . چنانچه لوله شكسته باشد يا حتي داراي ترك مويي حزيي باشد صداي ضربات به صورت بم كه اصطلاحاً صداي «مرده چدن» نام دارد شنيده مي شود .

 

 

2-  پس از اينكه لوله ها در يك امتداد به صورت هم محور در داخل يكديگر قرار داده شدند كنف مخصوص بايستي با استفاده از قلم و چكش در طوقه مطابق شكل متراكم شود .

لازم به ذكر است كنف مورد استفاده به دو روش دو رشته اي و سه رشته اي بافته مي شود و كنف بافته شده بايستي متناسب با قطر لوله هاي اتصالي بوده و فضاي بين نر و مادگي را تا عمق 5/2 سانتي متري لبه مادگي پر نمايد .

3-  سرب مذاب كه قبلاً توسط چراغ كوره اي يا كوزه ذوب تهيه شده با ملاقه مطابق شكل داخل طوقه ريخته مي شود . چنانچه محل پيوند به صورت كاملاً عمودي و سرتوپي رو به بالا باشد نيازي به كمربند سرب ريزي نيست اما اگر محل پيوند افقي يا مايل يا سرتوپي رو به پايين باشد استفاده از كمربند سرب ريزي ضروري است و بايد با استفاده از كمربندهاي نخ سوز يا لاستيكي يا فلزي يا گل رس با ايجاد مسير سرب ريزي عمل سرب ريزي را انجام داد .

4-  بعد از تمام مراحل فوق وقتي سرب سرد شد آن را بايد با استفاده از قلم سرب كوبي و چكش به طور آهسته كوبيد تا مواد لازم حتي الامكان به داخل اتصال برود .

روش اتصال لوله هاي چدني سر تخت :

1-   ابتدا بايد واشر لاستيكي را از طوقه فولادي خارج كرده و سالم بودن آن را بررسي نمود .

2-  واشر لاستيكي را در انتهاي قطعه اول لوله مورد اتصال قرار داده به طوريكه رگه برجسته مياني واشر به لبه انتهايي لوله مماس باشد .

3-   قسمت آزاد واشر لاستيكي را به پايين برگردانده تا رگه برجسته مياني روي لبه انتهايي لوله قرار گيرد .

4-  قطعه دوم مورد اتصال را وارد واشر لاستيكي نموده به طوريكه لبه آن روي رگه برجسته مياني قرار گيرد . سپس بايد قسمت برگردانيده شده واشر را به حالت اول خود درآورد .

5-  بست نگهدارنده فولادي را باز رده جهت سهولت بسته شدن سطح داخلي آن را كمي چرب نموده و طوقه را در محل خود و بر روي واشر لاستيكي قرار داده و پيچها را در محل خود بايد بتدريج سفت نمود .

* لوله هاي پلاستيكي :

لوله هاي پلاستيكي كه در تاسيسات آب و فاضلاب بكار برده مي شوند عبارتند از :

1-   لوله هاي پلاستيكي پي وي سي (PVC – مخفف پلي و نيل كلرايد)

2-   لوله هاي پلاستيكي (PE مخفف پلي اتيلن)

3-   لوله هاي پلاستيك ABS (مخفف اكريلونيتريل ، بوتادين و استيرن)

4-   لوله هاي پلاستيك PP (مخفف پلي پروپلين)

5-   لوله هاي پلاستيكي CPVC (مخفف كلرينيتد پلي و نيل كلرايد)

6-   لوله هاي پلاستيكي PB (مخفف پلي بوتيلن)

 

 

مزاياي لوله هاي PVC

1-   اتصال لوله و قطعات آن بسيار آسانتر و سريعتر از ساير لوله ها انجام مي شود .

2-   در نصب روكار احتياجي به رنگ آميزي ندارند .

3-   داراي وزن سبك هستند و به راحتي در بين سقف كاذب و مكانهايي كه دسترسي بدان مشكل است نصب مي شود .

4-   در مقايسه با لوله هاي ديگر قطر خارجي كمتري داشته و به راحتي در داخل ديوار جاسازي و اجرا مي شود .

5-   در برابر مواد شيميايي از مقاومت بالايي برخوردار هستند .

معايب لوله هاي PVC

1-   لوله هاي پي وي سي خشك در برابر سرما بسيار حساس و شكننده مي باشند .

2-   لوله هاي پي وي سي در برابر حرارت زياد فرم و استحكام خود را از دست مي دهند .

3-   به علت قدرت مقاومت كم جداره اين نوع لوله ها بايستي از فنر لوله بازكني براي گرفتگي مجراي لوله ها استفاده نمود .

4-   در برار نيروهاي خارجي داراي مقاومت كمتري هستند .

 

 

مشخصات لوله هاي PVC فشار ضعيف

 

 

مشخصات لوله هاي PVC فشار قوي

 

نكته 1 :‌ اتصال لوله هاي PVC بر حسب نوع لوله و اتصالات به روشهاي مختلف انجام مي شود كه نوع اتصال چسبي متداولتر است .

نكته 2 : اتصال حداقل به مدت 10 تا 15 دقيقه به هيچ وجه نبايستي حركت داده شود تا سفت گردد .

مزاياي انواع لوله هاي PE

نوع اول – داشتن چگالي ، مقاومت حرارتي پايين و قابليت انعطاف خوب از مزاياي اين نوع مي باشد .

نوع دوم – داراي چگالي متوسط و اندكي سخت تر از نوع اول هستند و در دماي بالا مقاومتشان بيشتر بوده و قابليت انبساط بهتري دارند .

نوع سوم – بسيار سنگين تر از نوع قبلي و چگالي بيشتري دارند و برترين خواص فيزيكي از نظر مقاومت – قابليت انبساط- درجه سختي – ضريب زبري را دارا هستند و از اين رو كاربرد وسيعي در گازرساني و آبرساني دارند .

نكته 1 : اتصال لوله هاي PE به روشهاي مختلف دنده اي – فلنچي – بستي – اورينگي و نر و مادگي با روش اتصال جوش حرارتي و جوش سر به سر انجام مي شود .

نكته 2 : اتصال دنده اي در مورد كليه لوله هاي پلاستيكي سنگين و 4 اينچ به پايين قابل اجرا است .

مزاياي لوله هاي PB

لوله پلي بوتيلن در برابر خوردگي ، يخ زدگي ، زنگ زدگي ، خاكهاي اسيدي و رسوب گرفتگي مقاوم است . اين لوله هنگام انجماد ترك نمي خورد و در دماي 82 درجه سانتي گراد فشار 5/6 اتمسفر را تحمل مي كند .

نكته : به سبب انعطاف پذيري اين لوله هاي در شبكه لوله كشي ضربه قوچ اتفاق نمي افتد .

* لوله هاي پنج لايه :

در تاسيسات لوله كي ساختمان خوردگي و رسوب در لوله هاي فلزي خسارات و مشكلاتي را بوجود مي آورد . براي حل اين مشكل تا كنون تلاشهاي زيادي صورت گرفته است .استفاده ازآلياژهاي مختلف با پوشش گوناگون از راه حل هايي است كه تا كنون براي افزايش مقاومت فلز در برابر خوردگي به كار رفته است بي آنكه هيچ يك پاسخي قطعي به مشكل بدهند .

يكي ديگر از راه هايي كه براي پرهيز از مشكلات لوله هاي فلزي پيشنهاد شده است استفاده از لوله هاي پليمري است اما به كارگيري اين لوله ها در عمل نشان داده كه اگر چه جايگزيني فلز با پلاستيك مسله خوردگي و پوسيدگي لوله را حل مي كند اما مشكلات ديگري را باعث مي شود كه پيش از آن وجود نداشت از جمله نفوذ اكسيژن ، محدوديت در تحمل فشار يا دماي بالا ، ضريب انبساط زياد و ... .

در اين شرايط گروهي از دانشمندان به تلفيق فلز و پليمر توجه كردند . به عنوان مثال سوپر پايپ نقطه اوج همين تكنولوژي است . تلفيقي هوشمندانه كه حاصل آن لوله اي است پنج لايه شامل يك لوله آلومينيومي ، دو لايه پليمر و دو لايه چسب مخصوص – كه مقاومت در برابر خوردگي ، زنگ زدگي ، رسوب و پوسيدگي را از لوله هاي پليمري و توان تحمل حرارت مداوم ، فشار بالا و نفوذ ناپذيري را از لوله هاي فلزي به ارث برده است . سوپر پايپ آخرين دستاورد تكنولوژي است هك براي تمام تاسيسات ساختمان قابل استفاده است و حتي در بدترين شرايط صد سال عمر مي كند .

 

جدول مقايسه اي سوپر پايپ

 

ساختار لوله هاي سوپر پايپ

يك لوله آلومينيمي با جوش طولي اولتراسونيك ،‌بدنه اصلي سوپر پايپ را تشكيل مي دهد . اين لايه فلزي مقاومت در برابر فشار ، حرارت و نفوذ اكسيژن را تامين مي كند . در لايه هاي داخلي و بيروني سوپر پايپ به جاي پلي اتيلن مشبك (PEX) از پليمر جديد PEOC استفاده مي شود كه عمر اين پليمر در شرايط سخت كاري و در فشار و دماي بالا حتي با ضريب اطمينان 5/2 بيش از 400 سال است .

لايه هاي فلزي و پليمر طي فرآيندي توسط دو لايه چسب مخصوص با هم تلفيق مي شوند .

مزاياي لوله هاي پنج لايه :

1.     زنگ نمي زند ، رسوب نمي گيرد و هرگز نمي پوسد .

2.     به راحتي خم مي شود و شكل مي پذيرد .

3.     نصب آن سريع ، آسان و بدون ضايعات مي باشد .

4.     بسيار سبك و حمل و نقل آن آسان است .

5.     عدم امكان نفوذ اكسيژن به لوله و جلويگري از لجن زدگي و تغيير رنگ آب .

6.     ضريب انبساط طولي بسيار ناچيز .

7.     افت فشار بسيار ناچيز بدليل هموار بودن سطح داخل لوله .

8.     مقاوم در برابر ضربه و مواد شيميايي .

9.     مقاوم در برابر فشار به علت جوش طولي آلومينيوم .

10.در لوله كشي توكار مطمئن و در نصب روكار زيبا است .

11. توان تحمل حرارت مداوم .

 

اتصالات :

در لوله كشيآب سرد و گرم مصرفي براي اتصال لوله ها به يكديگر ، تغيير جهت دادن لوله ، انشعاب گيري و يا تبديل قطر لوله از قطعاتي استفاده مي نمايند كه آنها را اتصالات يا وصاله مي نامند .

وصاله ها يا اتصالات در دو نوع پيچي يا (دنده اي) و جوشي ساخته مي شوند كه منحصراً در لوله كشي آب سرد و گرم و برگشت مصرفي بايد از نوع پيچي يا دنده اي سفيد استفاده كرد زيرا استفاده از وصاله هاي دنده اي غير گالوانيزه مشكل خورده شدن و در نتيجه پوسيدگي لوله ها را بوجود مي آورد.

متداولترين وصاله هاي مورد استفاده در تاسيسات به شرح زير طبقه بندي مي شوند :

1- زانويي :

اين وصاله براي تغيير جهت دادن به اندازه 90 يا 45 درجه مورد استفاده قرار مي گيرد كه خود شامل زانوي قائم 90 درجه – زانوي 45 درجه – زانوي روپيچ و توپيچ 90 درجه يا چپقي – زانوي روپيچ توپيچ 45 درجه و زانوي تبديل مي باشد.

زانويي قائم 90 درجه :

وصاله اي است كه براي تغيير جهت به اندازه 90 درجه در لوله كشي از آن استفاده مي شود. اين وصاله در دو سر از داخل دنده شده است .

زانويي 45 درجه :

همانند زانويي قائم 90 درجه براي تغيير جهت لوله ، با انحراف 45 درجه مورد استفاده قرار مي گيرد .در لوله كشي فاضلاب در مواردي كه تغيير جهت و انحراف 90 درجه اي لوله كشي به وسيله زانويي قائم احتمال ايجاد گرفتگي در لوله را افزايش مي دهد با استفاده از اتصال دو عدد زانويي 45 درجه و يك عدد مغزي شعاع انحناي تغيير جهت بيشتر مي شود .اين وصاله در دو سر از داخل دنده شده است .

زانويي روپيچ توپيچ 90 درجه :

اين وصاله كه به نام زانوي چپقي معروف است همانند زانويي قائم 90 بوده ولي در دو سر به ترتيب از داخل و خارج دنده شده است و جهت قطعات هم قطر كه يك قطعه در محل اتصال از رو و ديگري از داخل دنده شده باشد به كار مي رود .

 

 

زانوي تبديلي :

اين وصاله در دو سر از داخل دنده شده است و براي اتصال قطعات با قطرهاي مختلف مورد استفاده قرار مي گيرد .

2- سه راهي

از اين وصاله جهت انشعاب گيري استفاده مي شود . سه راهي ها شامل سه راهي قائم – سه راهي 45 درجه – سه راهي تبديل ساده و روپيچ توپيچ هستند .

سه راهي قائم :

سه راهي قائم كه سه راهي معادل نيز ناميده مي شود وصاله اي است كه براي گرفتن انشعاب و اتصال انشعابات فرعي مورد استفاده قرار مي گيرد . اين سه راهي از داخل دنده شده و براي انشعابهاي با انحراف 90 درجه و هم قطر به لوله اصلي به كار مي رود . ژ

سه راهي 45 :

همانند سه راهي قائم از داخل دنده شده و در لوله كشي تاسيسات فاضلاب مورد استفاده فراوان دارد وجهت اتصال انشعابات فرعي با انحراف 45 به كار برده مي شود .

سه راهي تبديل :

جهت اتصال انشعابهاي فرعي با قطرهاي متفاوت نسبت به قطر لوله اصلي مورد استفاده قرار مي گيرد . اين وصاله در اندازه هاي تبديلي گوناگون و به صورت دنده از داخل و روپيچ توپيچ توليد مي شود .

3- بوشن :

اين وصاله تماماً از داخل دنده شده است به همين منظور مي توان براي اتصال دو لوله يا دو وصاله كه يك سر آنها از خارج داراي دنده است استفاده نمود .

بوشنها شامل بوئشن ساده – بوشن روپيچ توپيچ تبديل مي باشند .

بوشن ساده :

يك قطعه استوانه تو خالي و ريخته شده از چدن است كه از داخل دنده شده است اين وصاله جهت اتصال دو لوله هم قطر و در راستاي هم مورد استفاده قرار مي گيرد .

بوشن روپيچ توپيچ :

همانند بوشن ساده است ولي در دو سر به ترتيب از داخل و خارج دنده شده است و جهت اتصال دو قطعه كه يكي از رو و ديگري از داخل دنده شده باشد مورد استفاده قرار مي گيرد .

بوشن تبديل :

اين بوشن از چدن ريخته شده و قطر دو سر آن متفاوت است و جهت اتصال دو لوله با قطرهاي مختلف و در راستاي هم مورد استفاده قرار مي گيرد .

4- چهار راهي

وصاله هايي هستند كه همانند سه راهي ساده و تبديل در اندازه هاي مختلف توليد شده و جهت اتصال انشعابات فرعي مورد استفاده قرار مي گيرد .

چهارراهي ها شامل چهار راهي ساده و چهارراهي تبديل مي باشند . كاربرد اين نوع وصاله ها در تاسيسات لوله كشي فاضلاب نادر بوده و حتي المقدور از اتصال انشعابات چهار راهي در لوله هاي با قطر كم خودداري مي شود .

5- مغزي

از يك قطعه لوله كوتاه دو سر دنده و يك قطعه آهن ريخته شده به شكل لوله كه دو سر آن از خارج دنده مي گردد ساخته مي شوند . براي اتصال اجزاي سيستم لوله كشي به خصوص اتصال دو وصاله به يكديگر مورد استفاده قرار مي گيرد .

مغزي ها شامل مغزي رو پيچ ساده – روپيچ توپيچ تبديل و روپيچ تبديل مي باشند . از مغزي تبديل روپيچ توپيچ همانند بوشن و سه راهي تبديل براي تغيير قطر در لوله كشي استفاده مي شود .

 

 

6- مهرم ماسوره

وصاله اي است جهت اتصال دو قسمت از سيستم لوله كشي كه از دو قسمت نر و ماده تشكيل شده است . اين دو قطعه هر كدام به طور جداگانه روي لوله يا اتصالات ديگر بسته شده و سپس با جفت كردن نر و ماده و بستن مهره واسط ارتباط بين اجزاي اتصال دهنده برقرار مي شود .

كاربرد اين وصاله در ارتباط دادن لوله هاي فاضلاب بسيار كم است و بيشترين مورد استفاده آن در لوله كشي آب بهداشتي ، تهويه فاضلات و مدارهاي بسته مي باشد و معمولاً در تعميرات لوله كشي كاربرد زيادي دارد .

 

7- در پوش :

وصاله اي است كه جهت مسدود كردن انشعابات لوله كشي به كار مي رود .درپوش ها به صورت پيچ از رو دنده مي شوند و محل آچارگيري آن عموماً چهار گوش است . اين وسيله در سيستم هاي لوله كشي فاضلاب در انتهاي مسير لوله كشي يا دريچه هاي بازديد نصب مي گردد .

 

 

8- فلنچ

صفحه مدور چدني است كه براي بستن اتصالات فلنچي يا لوله هاي فلنچ دار استفاده مي شود و نوع بي دهانه آن را فلنچ كور مي نامند .

براي آب بندي اتصالات فلنچي بايستي از واشر استفاده نمود و اين كار با قرار دادن يك واشر بين سطوح اتصال و محكم كردن پيچهاي فلنچ صورت مي گيرد اما بايد دقت كرد كه همه پيچها به طور يكنواخت بالا كشيده شوند تا فشار برابر روي واشر در تمام نقاط وجود داشته باشد .

واشرها ممكن است از ورق لاستيكي ، لاستيك منجيد دار ، پنبه نسوز ، حلقه هاي فلزي نرم موجدار يا ديگر مواد گوناگون بسته به كاربرد خط لوله و فشار اعمالي ساخته شوند .

واشرهاي فلزي بيضي شكل يا هشت ضلعي كه درون شيارهاي سطح فلنچ ها نصب مي شوند ، اغلب در خط لوله هاي فشار بالا به كار مي روند گاهي اوقات فلنچها با يك برجستگي ساخته مي شوند كه درون يك تورفتگي مشابه در فلنچ مقابل نصب مي شود و براي آب بندي اتصال واشري در تورفتگي قرار مي گيرد .

 

 

وسايل آب بندي

آب بندي پيوندهاي لوله گالوانيزه به روشهاي زير انجام مي گيرد :

1- آب بندي با استفاده از مولد لزج كننده (خمير) :

قبل از اينكه لوله هاي حديد شده به يكديگر وصل شوند لازم است محل حديده شده با ماده لزج كننده آغشته شود . تركيبات گرافيت يا روغنهاي غليظي كه براي آب بندي اتصالات لوله به كار مي روند مواد اختصاصي بوده كه داراي گرافيت نرم به حالت معلق يا مخلوط با روغنهاي لزج و ساير مواد مي باشد . اين مادهفقط روي قسمت حديد شده لوله زده مي شود كه باعث لزج شده – حفاظت و جز بهتر اتصال مي گردد . اين ماده مانع از اكسيد شدن قسمت حديده شده كه پوشش گالوانيزه آن در اثر دنده شدن از بين رفته است مي شود و نشت آب را از محل اتصال غير ممكن مي سازد .

سرب قرمز – سرب سفيد يا هر دو آنها مانند تركيبات گرافيكي مخلوط با روغن يا گريس مي توانند به عنوان يك تركيب لزج كننده محافظ و جزم كننده براي پيوندهاي دنده اي مصرف شوند .

 

2- آب بندي با استفاده از خمير و كنف :

در بيشتر موارد براي پيوند آب بندي از الياف كنف و خمير استفاده مي شود . روش كار به اين ترتيب است كه ابتدا خمير لوله كشي به مقدار مناسب با طول و عمق قسمت حديده شده روي آن ماليده مي شود و سپس الياف متناسب با عمق و طول محل پيچش و با ضخامت يكنواخت انتخاب و جهتي كه پيچش وصاله بر روي دنده موجب سفت شدن و فرو رفتن بيشتر كنف در شيار دنده ها گردد پيچانده و با ايجاد گره ساده و يكنواخت در انتهاي قسمت دنده شده مجدداً يك لايه خمير بر روي آن ماليده مي شود .

الياف كنف هيچ گونه محافظتي از لوله و وصاله نكرده و فقط با پر كردن كامل فضاي خالي بين دنده ها آب بندي نسبتاً رضايتبخشي را فراهم مي كند .

 

آب بندي با استفاده از نوار تفلون :

نوارهاي تفلون عموماً به صورت قرقره اي و با يك در پوش محافظ توليد مي شوند . از نوارهاي تفلون به علت گران بودن بيشتر در لوله كشي با قطرهاي كم ، لوله كشي روكار ، اتصال شير آلات و لوله هاي كرومي استفاده مي شود .

ويژگي نوارهاي تفلون :

1-   پر كردن يكنواخت فضاي خالي بين دنده ها .

2-   پوشش سطح حديده شده .

3-   حفاظت نسبي لوله .

4-   تميزي روي كار .